Niniejsze wydanie czasopisma „Polonistyka” otwiera arcyciekawy felieton dr Pauliny Małochleb. Krytyczka i historyczka literatury oddaje się refleksji na temat tego, jaka powinna być literatura najnowsza, ogniskując swoje rozważania wokół jej formy i treści. Zagadnienie interpretacji tekstu zgodnie z intencją twórcy omawia Małgorzata Głazowska – autorka podkreśla, iż utrwaliło się błędne przekonanie, że czytając lirykę, należy zadawać sobie pytanie: „co autor miał na myśli?”. To wrażenia i odczucia czytelnika są bowiem kluczową częścią interpretacji. Siedem sprawdzonych sposobów doskonalących umiejętność pisania kreatywnego przedstawia Państwu Agata Zakrzewska-Okrojek, a dr Marzena Tyl wymienia elementy, które może zawierać lapbook poświęcony lekturze.
Ponadto, w tym numerze dr Anna Podemska-Kałuża zachęca do wykorzystania piosenki literackiej na lekcjach języka polskiego jako formy kształtowania wrażliwości estetycznej wśród uczniów, zaś Anna Kubala-Kulpińska przybliża metodę tekstu przewodniego, doskonale sprawdzającą się podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych i wychowawczych.
Czym nie powinna być piosenka literacka na lekcji języka polskiego? O czym powinien pamiętać nauczyciel prowadząc zajęcia z interpretowania tekstów kultury? Dlaczego warto analizować teledyski podczas lekcji? Odpowiedzi na te pytania udziela dr Anna Podemska-Kałuża w artykule zatytułowanym „Piosenka literacka inspiracją «lekcji z wyobraźnią»”. Autorka podkreśla, że „szkolnego polonistę powinna cechować świadomość, że muzyka, zwłaszcza jej odmiana popkulturowa i kontrkulturowa, bardzo silnie funkcjonuje w życiu codziennym nastolatków. Muzyka towarzyszy uczniom w doświadczaniu adolescencji: jednym z najbardziej widocznych przejawów tej obecności są słuchawki w (i na) uszach nastolatków. Tym bardziej należy wykorzystać dobre praktyki młodych ludzi do zainteresowania ich literaturą, do odkrycia tych ważnych związków, które od tysięcy lat łączą dorobek literacki z muzyką. Warto sięgać po piosenki literackie, które są powszechnie znane w obiegu kultury popularnej, nawet gdy nie zostały one wyraźnie wskazane w podstawie programowej nauczania języka polskiego”.
W rubryce „Horyzonty polonistyki” publikujemy artykuł Małgorzaty Głazowskiej zatytułowany „Co artysta miał na myśli, czyli o interpretacji w szkole”. Autorka przekazuje czytelnikom szereg cennych wskazówek, które nie tylko ułatwią analizowanie i interpretowanie tekstów kultury, ale też sprawią, że uczniowie polubią zajęcia z interpretacji. „Podążanie z interpretacją za nauczycielem jest mało interesujące i odtwórcze. Zamiast tego warto wprowadzić do programu zajęcia, które zapewnią nam czas na napisanie wiersza. Najlepszą metodą objaśnienia oczywistości, że liryczne wyznanie, refleksja to coś ukrytego w wierszu, jest doprowadzenie do sytuacji, w której uczeń staje się poetą. Zachęcenie do napisania wiersza może nastręczać trudności, więc podejdźmy do tego zadania stopniowo. Biała kartka może przerażać, męki twórcze przeżywają wszyscy piszący, nawet Ci wielcy i utalentowani, rzemieślnicy słowa i zawodowcy, np. dziennikarze. Często podczas spotkań literackich przyznają, że zbieranie pomysłów, gromadzenie materiałów i przeprowadzanie wywiadów to dużo przyjemniejsza część pracy. Poprzedza ona część trudną – przelanie wszystkiego na papier” – przekonuje autorka.
W rubryce „Akademia rozwoju nauczyciela” znajdą Państwo scenariusz cyklu lekcji poświęconych „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa pt. „Lapbook – notatki z lektury w jednym miejscu”, przeznaczony do pracy z uczniami klas VII-VIII szkoły podstawowej. Dr Marzena Tyl przekazując nauczycielom gotowy konspekt zajęć podkreśla, że „o ile notatki sporządzane w zeszytach bywają niekompletne (przykładowo, trudno wyegzekwować systematyczne uzupełnianie zapisów w przypadku nieobecności), o tyle każdy uczeń dokłada starań, by żaden zakamarek w lapbooku nie został niezagospodarowany. Zaangażowanie w sporządzanie estetycznych notatek przyczynia się ponadto do lepszego zapamiętania treści”.
W tej samej rubryce publikujemy artykuł zatytułowany „Metoda tekstu przewodniego”, w którym Anna Kubala-Kulpińska zachęca Państwa do zastosowania skutecznej metody aktywizującej uczniów podczas lekcji języka polskiego. „Współczesny nauczyciel to osoba, która wciąż doskonali swój warsztat pracy. Chcąc osiągnąć sukces, uatrakcyjnia swoje zajęcia poprzez wprowadzanie innowacyjnych metod, form i pomocy dydaktycznych. Taka otwartość i chęć ciągłego rozwoju stanowi wymaganie stawiane przed dzisiejszym edukatorem, wychowawcą. Coraz częściej nauczyciele wykorzystują w swojej pracy metody aktywizujące, problemowe, praktycznego działania, a wśród nich można wymienić metodę tekstu przewodniego” – pisze autorka. Chcąc pracować tą metodą, należy wiedzieć, że na jej całość składa się sześć postępujących po sobie faz. Wszystkie z nich przybliżamy Państwu w niniejszym artykule.
Pisanie kreatywne to cenna umiejętność, wspierająca rozwój potencjału literackiego. Niniejszy numer czasopisma zamyka artykuł Agaty Zakrzewskiej-Okrojek, w którym znajdą Państwo siedem sprawdzonych sposobów umożliwiających doskonalenie warsztatu pisarskiego uczniów. „Treść i forma to dla mnie przede wszystkim sprawność pisania, którą trzeba szlifować na lekcjach polskiego niezależnie od wieku uczniów. Pamiętajmy, że pisanie to proces składający się z pięciu obowiązkowych elementów, którymi są: I – przygotowanie, II – pisanie, III – sprawdzenie, IV – edytowanie, V – publikowanie” – podkreśla autorka. Co jeszcze jest ważne? Przekonają się o tym Państwo czytając dwudzieste dziewiąte wydanie „Polonistyki”.
