Autor: Aleksandra Kubala-Kulpińska

W ostatnich latach podkreśla się rolę indywidualności w podejściu do nauki i wychowania dziecka, co wynika z jego niepowtarzalnych cech, które determinują sposób postrzegania rzeczywistości i reagowania na bodźce zewnętrzne. Najczęściej o realizacji i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb dziecka mówi się w przypadku występowania zaburzeń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się. Wtedy też kluczowym zadaniem, opisującym sposób pracy z takim uczniem, jest dostosowywanie metod i form pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych dziecka. Jednakże czy takie podejście jest właściwe? Czy tylko dziecko, które przeszło badania w poradni psychologiczno-pedagogicznej i otrzymało stosowną opinię, powinno być traktowane indywidualnie? Jakie cechy sprawiają, iż dana osoba jest kwalifikowana do tego, by postępować wobec niej w sposób szczególny? 

Kreatywność to niezwykle ważna cecha, ale również umiejętność, sposób myślenia, działania, poszukiwania i odnajdywania tego, co dotychczas nieodkryte, tworzenia nowych wartościowych idei, przedmiotów i sposobów rozwiązywania problemów. Bardzo często jest porównywana do twórczej postawy. Niezwykle istotną kwestią jest fakt, że kreatywność nie opiera się głównie na procesach intelektualnych –  tutaj znacznie większą rolę odgrywają wyobraźnia, sfera emocjonalna, doświadczenie i intuicja jednostki.

Dziecko z dysleksją w sytuacji, gdy pozbawiamy je odpowiedniego wsparcia, funkcjonuje poniżej swoich możliwości intelektualnych, przejawia również wiele trudności, które występują niemal na wszystkich płaszczyznach życia. Aby nie przekreślać jego możliwości i wyrównać szanse, konieczne jest więc tworzenie środowiska, które sprzyja kompleksowemu rozwojowi takiego ucznia.

Z pozoru wydawać by się mogło, że uczeń, u którego występują specyficzne trudności w nauce, nie może posiadać szczególnych uzdolnień czy talentów. Nic bardziej mylnego. Mimo że uczniowie z tej grupy przejawiają trudności w zakresie opanowania pewnych kompetencji, nie jest to przeszkodą w rozwijaniu potencjału i odnoszeniu sukcesów w dorosłym życiu.

Design thinking jako metoda polegająca na kreowaniu innowacyjnych rozwiązań oraz projektowaniu nowych produktów z uwzględnieniem oczekiwań i potrzeb odbiorców dzięki swojej uniwersalności jest wykorzystywana w różnych dziedzinach. Zapoczątkowana w latach 80. XX w. na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii, bazuje na działaniach zmierzających do lepszego zrozumienia potrzeb oraz empatii. Bardzo istotna jest tutaj informacja zwrotna, która powoduje ulepszanie projektowanych rozwiązań po etapie testowania. Doskonale sprawdzi się w edukacji, ponieważ umożliwia nabywanie i rozwijanie licznych kompetencji. 

Dziecko ma dużą potrzebę tworzenia i niemal naturalnie podejmuje czynności plastyczne. Takie umiejętności, jak rysowanie, malowanie, kolorowanie, wizualizowanie myśli pozwalają na przekazywanie informacji w przystępny sposób, często z wykorzystaniem elementów zabawy. U starszych uczniów idealnym rozwiązaniem do komunikowania się w ten sposób jest wykorzystanie walorów myślenia wizualnego.

Przed współczesną szkołą stawiane są ciągle nowe, idące z duchem czasu wymagania. Aby im sprostać, należy podejmować innowacyjne działania metodyczne. Niewątpliwie dwoma rozwiązaniami, które warto upowszechniać, są modele uczenia: Challenge Based Learning (CBL) oraz Problem Based Learning (PBL).