Z pozoru wydawać by się mogło, że uczeń, u którego występują specyficzne trudności w nauce, nie może posiadać szczególnych uzdolnień czy talentów. Nic bardziej mylnego. Mimo że uczniowie z tej grupy przejawiają trudności w zakresie opanowania pewnych kompetencji, nie jest to przeszkodą w rozwijaniu potencjału i odnoszeniu sukcesów w dorosłym życiu.
Osobą, która powinna dostrzec i wskazać zasoby ucznia, jest nauczyciel. Każdy młody człowiek niezależnie od deficytów powinien mieć szansę na rozwój. Badacze problemu B.l. Eide i F.F. Eide opracowali specjalny model MIND, który zawiera cztery talenty osób z dysleksją rozwojową.
POLECAMY
Myślenie materiałowe
Kompetencja ta charakteryzuje się umiejętnością myślenia o tym, co materialne, czyli o fizycznym aspekcie świata i wszystkiego, co nas otacza. To trójwymiarowe postrzeganie kształtów, rozmiarów, ruchu, położenia, a także orientacja obiektów fizycznych w przestrzeni oraz ich wzajemne interakcje. Myślenie materiałowe kwalifikowane jest jako jedna z najpowszechniejszych i najważniejszych grup talentów przypisanych do osób, które cechują się dyslektycznym stylem przetwarzania. Ten typ myślenia charakteryzuje się tym, iż jego celem jest stworzenie ciągu spójnych, połączonych ze sobą trójwymiarowych perspektyw, który służyć ma jako baza do myślenia o świecie rzeczywistym. Osoby myślące materiałowo unikają analizy detali czy cech dwuwymiarowych na rzecz globalnych i całościowych właściwości przestrzennych.

Wyobrażenia przestrzenne, które powstają w umyśle osoby biegłej w myśleniu materiałowym, są zróżnicowane pod względem kształtów czy precyzji obrazu; oznacza to, iż mogą nie tylko być wyraźne, lecz także przybierać jedynie formę faktury, siły czy ruchu. Wynika z tego fakt, że forma myślenia materiałowego ma o wiele mniejsze znaczenie niż jego możliwe zastosowanie.
Ponadto taki typ myślenia może prowadzić do powstania trudności językowych czy odwracania symboli, dlatego też dyslektycy (zwłaszcza ci, którzy obdarzeni są wybitną wyobraźnią przestrzenną) powinni podlegać innej skali mierzenia postępów, która uwzględniać będzie dostosowanie do ich indywidualnego rozwoju. Często zdarza się, iż osoby dyslektyczne przejawiają spore trudności w nauce we wczesnych latach szkolnych, z kolei ich kreatywność pozaszkolna jest imponująca. Wybitna wyobraźnia przestrzenna sprzyja twórczemu myśleniu i kreatywności, dzieci obdarzone tą zdolnością mają niezwykły potencjał twórczy.
Myślenie integracyjne
Kolejny typ to myślenie integracyjne. Charakteryzuje się ono wyjątkową umiejętnością w dostrzeganiu relacji, jakie łączą rzeczy, pojęcia czy poglądy. Umiejętność tę cechują trzy podstawowe przymioty: dostrzeganie relacji, perspektywa oraz całościowe spojrzenie. Dostrzeganie polega na takim spojrzeniu na otaczające zjawiska (przedmioty, idee, wydarzenia i doświadczenia), by dostrzec ich korelacje ze względu na bezpośrednie związki czy podobieństwa. Kolejną cechą myślenia integracyjnego jest postrzeganie zjawisk z wielu perspektyw, odnoszenie ich do szerokiego spektrum dyscyplin oraz zapożyczonych z nich metod i podejść. Całościowe spojrzenie polega na takim łączeniu różnorodnych informacji dotyczących danego przedmiotu, by w efekcie powstał spójny, globalny i całościowy obraz. Celem takiego działania jest poznanie istoty danej rzeczy oraz najważniejszych jej cech w owym kontekście. Do kluczowych cech myślenia integracyjnego zalicza się przede wszystkim dostrzeganie istotnych powiązań między różnymi typami informacji. Warto podkreślić też, że na myślenie integracyjne składają się umiejętności: dostrzegania podobieństw i bezpośrednich związków (korelacji i związków
przyczynowo-skutkowych), łączenie różnych perspektyw i dziedzin wiedzy oraz dostrzeganie całościowych powiązań i dzięki temu widzenie istoty rzeczy, kontekstu i znaczenia. Struktura neuronalna dyslektycznego mózgu sprzyja tworzeniu gęsto połączonych, długich obwodów, których zadaniem jest globalne przetwarzanie oraz zestawianie elementów w oryginalny sposób. Specyfika ta powoduje, iż osoby dyslektyczne zazwyczaj są biegłe w myśleniu integracyjnym, co niestety odbywa się kosztem trudności z zadaniami, których wykonanie wymaga przetwarzania szczegółów.
Aby pomóc uczniowi dyslektycznemu w nauce, wystarczy zastosować kilka prostych metod. Przede wszystkim należy streszczać dłuższe teksty, które uczeń musi przeczytać, warto też przed czytaniem wyjaśnić wszelkie problematyczne i nowe słownictwo. Poza tym trzeba objaśnić uczniowi praktyczne znaczenie i zastosowanie nauczanego materiału, odnieść nowe informacje do wiedzy, którą uczeń już przyswoił, oraz rozpoczynać kursy i przedmioty od omówienia celów, nakreślenia całości planu, który będzie realizowany.
Występujące problemy, trudności |
Popularne zawody i branże1 |
Propozycje działań, aktywności mających na celu rozwijanie talentów w tym obszarze |
|
|
|
Występujące problemy, trudności |
Popularne zawody i branże1 |
Propozycje działań, aktywności mających na celu rozwijanie talentów w tym obszarze |
|
|
|
Występujące problemy, trudności |
Popularne zawody i branże1 |
Propozycje działań, aktywności mających na celu rozwijanie talentów w tym obszarze |
|
|
|
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Polonistyka"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!