Nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 6 we Wrocławiu, redaktor językowy w Instytucie Naukowo-Wydawniczym „Spatium”.
Pomysły maltańskiego psychologa i lekarza – Edwarda de Bono – wykorzystywane są w wielu dziedzinach; w szkołach sięga się np. po słynną technikę rozwiązywania problemów, znaną jako „6 myślowych kapeluszy” (opisaną w książce pod takim zresztą tytułem) czy po prostu „kapelusze de Bono”. Mnie fascynuje równie mocno inna pozycja autora – Umysł kreatywny [1]. Warto rozważyć wykorzystanie jej w trakcie nietypowych powtórek lektur, służących z kolei jako wstęp do redagowania opowiadania twórczego.
Układanie pytań i zadań przez uczniów jest ciekawe i bywa również twórcze. Bywa, ponieważ oprócz pytań naprawdę dobrych i zmuszających do myślenia pojawiają się pytania bardzo proste, np. dotyczące nazwiska bohatera czy daty. Lekcja tu opisana ma na celu zachęcenie uczniów do wysiłku, którego efektem będą właśnie pytania trudniejsze. Uczniowie zdobywają wiedzę – przede wszystkim poprzez tworzenie zadań, następnie poprzez ich rozwiązywanie.
Po świecie informacji po omacku poruszają się nie tylko dzieci. Różne postawy reprezentują dorośli – jedni rezygnują z wysiłku, jakim jest czytanie ze zrozumieniem, inni pretendują do bycia alfą i omegą, nieświadomi, że docierające do nas dane nierzadko są – z bardzo różnych powodów (nawet nie zawsze zamierzonych) – nieprawdziwe. Co więcej, w pułapki informacyjne wpadają nie tylko laicy, lecz także specjaliści z różnych dziedzin wiedzy. Już to dowodzi, że nie da się przeprowadzić jednej lekcji, która przygotuje dziecko do funkcjonowania w skomplikowanym świecie informacji. Przygotowanie powinno być procesem obejmującym wszystkie etapy kształcenia i wszystkie przedmioty nauczania, wykraczającym ponadto poza mury szkoły. Niemniej w tekście tym pojawi się propozycja, jak wśród starszych uczniów szkoły podstawowej spróbować naświetlić problemy, o których mowa, i jak rozbudzić ciekawość do zdobywania i weryfikowania wiedzy.
Na opisanej tu lekcji uczniowie nie tylko zdobywają wiedzę o fraszce, lecz także uczą się korzystać z nowoczesnych źródeł wiedzy, również tych pozwalających zrozumieć trudne teksty staropolskie.
Czytanie ze zrozumieniem to największa zmora polonistów przygotowujących uczniów do egzaminów. Jak zatem przygotować uczniów do pracy z tekstem i nie zniechęcić ich przy tym do czytania? Z pomocą przychodzi baśń!
Porozumiewanie się w języku ojczystym jest jedną z kompetencji kluczowych. Czy w rozmowie chodzi tylko o to, by odbiorca zrozumiał nasz komunikat? Czy jest ważne, co i jak mówimy? Jeśli jest ważne, to dlaczego? Czy jeśli jesteśmy zapraszani na jakieś wydarzenie, to wolimy usłyszeć, że jesteśmy tam mile widziani, czy wystarczy usłyszeć: „jak chcesz, to przyjdź”? Chciałabym, aby te pytania stały się przedmiotem uczniowskiej refleksji i aby podczas opisanych tu zajęć uczniowie sami określili, co jest dla nich ważne w relacjach, żeby chętnie mówili o swoich doświadczeniach i przemyśleniach; ocenili, czy coś brzmi dobrze, czy nie
przedyskutowali, czy dane słowa są neutralne, czy obraźliwe.
Co należy powtarzać z uczniami? Jak przygotować program powtórek? Co zrobić z zagadnieniami, z którymi uczniowie nie poradzili sobie podczas poprzedniego egzaminu ósmoklasisty?
