Od treningu kreatywności do opowiadań twórczych – propozycje lekcji z wykorzystaniem gier rozwijających umiejętność kreatywnego myślenia

Ideę wspomnianej książki można streścić dosłownie w kilku zdaniach. Zawiera ona 62 gry służące rozwijaniu umiejętności kreatywnego myślenia. Jej autor zachęca czytelnika do systematycznego wykonywania ćwiczeń – jednego dziennie i w kolejności odpowiadającej układowi publikacji. Bazą do wszystkich gier są tzw. przypadkowe wyrazy, zamieszczone w 6 tabelach z numerowanymi wierszami i kolumnami na końcu publikacji (jest ich aż 1296!). Właśnie ta przypadkowość odgrywa kluczową rolę w zabawach pobudzających kreatywność – uczony podaje wiele pomysłów na losowanie wyrazów do poszczególnych gier (od rzutów kostką po wymyślanie ciągu liczb odpowiadających tabelom, wierszom i kolumnom czy korzystanie z matryc liczbowych, również zamieszczonych w książce). Autor podkreśla ponadto znaczenie czasu, jaki należy poświęcić na wykonanie zadania – musi być on ustalony z góry.
Już na tym etapie niniejszego artykułu czytelnikowi należy się wyjaśnienie, jakich zmian dokonam, korzystając w szkole z Umysłu kreatywnego, i dlaczego. Choć systematyczny trening kreatywnego myślenia byłby zapewne bezcennym doświadczeniem dla uczniów, nie ma dla niego miejsca w warunkach szkolnych, chyba że w ramach jakiegoś projektu czy innowacji. Pierwszym odstępstwem jest zatem wybieranie ćwiczeń, które uatrakcyjnią lekcję i pomogą osiągnąć cel dydaktyczny. Jeśli będę chciała z dzieła de Bono skorzystać na etyce czy godzinie wychowawczej, a może na jakichś zajęciach dla nielicznej grupy uczniów (język polski dla obcokrajowców, zajęcia wyrównawcze, koło polonistyczne…), będę mogła czerpać z bazy „przypadkowych wyrazów” i nie szczędzić czasu na wyrafinowane sposoby ich losowania. Ufam, że zbiór „przypadkowych wyrazów”, opracowany przez profesjonalistę, bardziej sprzyja rozwojowi kreatywności. Pomyślałam jednak, że na lekcjach powtórkowych przed egzaminem przyda się nam bardziej zbiór wyrazów związanych z lekturami, ponieważ – po pierwsze – sami go zdobędziemy, a więc wydobędziemy z pamięci informacje nagromadzone w klasach VII i VIII, a po drugie – w następnym etapie wykorzystamy gry do tworzenia opowiadania twórczego. Ćwiczenia...