Komunikacja oparta na dialogu – w jaki sposób włączyć ją w proces edukacyjny podczas lekcji języka polskiego?

Polski na czasie

„Każdy student uczy i każdy wykładowca zdobywa wiedzę: wzajemne obdarowywanie się w uczeniu przez dyskusję”. Tak swój artykuł opublikowany w książce Johna Stewarta Mosty zamiast murów zatytułował C. Roland Christensen, którego zdaniem nauczania i uczenia się nie można oddzielić, ponieważ są to części kontinnum wzajemnego dawania i otrzymywania, a dyskusja jako forma komunikacji powoduje, że przekazywanie wiedzy nie leży tylko po stronie nauczyciela, ale w procesie tym aktywni są również uczniowie. Autor patrzy na proces uczenia przez pryzmat wzajemności i podkreśla wagę kwestionowania prawd podczas dyskusji prowadzonych w procesie uczenia się i nauczania. Jednak uczenie przez dyskusję wymaga atmosfery wolności, otwartości, która ożywia uczniów i powoduje, że chcą współuczestniczyć w zajęciach i czują się współodpowiedzialni za swój proces nauki.

Lekcje języka polskiego stanowią doskonałą przestrzeń do stosowania dyskusji jako sposobu pracy podczas zajęć. Dzięki niej istnieje możliwość zadawania pytań i szukania odpowiedzi, podejmowania nowych tematów, poszerzania perspektywy, tworzenia nowych koncepcji, konfrontowania wiedzy z innymi osobami. Na takiej lekcji uczniowie uczestniczą w podejmowaniu najważniejszych decyzji tworzących ramy dyskusji, wpływając na to, jakie zagadnienia zostaną przedyskutowane, w jakiej kolejności oraz ile czasu zostanie przeznaczone na dany temat. Nauczyciel pracujący w ten sposób z uczniami nie ustala listy zagadnień, które są do omówienia, ale kieruje procesem tworzenia się listy tych zagadnień i zachodzącymi w toku dyskusji zmianami. 
Niewątpliwie taki przebieg zajęć wymaga od uczestniczących w dyskusji osób umiejętności komunikacyjnych opartych na empatii i asertywności. Nauczyciel, projektując zajęcia na bazie dyskusji, bierze pod uwagę własny punkt widzenia oraz – co zdaniem Christensena jest istotniejsze – punkt widzenia uczniów, zadając sobie pytania, jak podejdą oni do tematu oraz jakim torem będą przebiegać rozważania. Jest otwarty na propozycje uczniów, tworzy im przestrzeń do zadawania pytań, wyrażania swoich poglądów, wymiany zdań, rzucania nowego światła na stare problemy, poszerzania perspektywy i otwierania nowych dróg do prowadzenia rozważań.
Niezwykle skuteczna w procesie uczenia się, nie tylko na lekcjach języka polskiego, forma dialogu wprowadza zamieszanie, ponieważ podczas zajęć jest głośno i odnosi się wrażenie chaosu. Wynika to z faktu, iż dobre dyskusje wymagają pełnego zaangażowania uczestników i przebiegają w sposób nieuporządkowany. Pozwala to jednak na odkrywanie no...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI