Tematem przewodnim dwudziestego czwartego wydania czasopisma „Polonistyka” jest klasyka literatury. Zastanawiamy się, jak zachęcić do czytania dzieci i młodzież oraz jak nauczyciel ukierunkowany na rozwój ucznia może wspierać jego aktywność i zaangażowanie w trakcie czytania klasyki. W wywiadzie miesiąca prof. Ryszard Koziołek opowiada o namiętnościach, jakie budzi lektura, czytaniu klasyki na nowo, roli nauczyciela i marzeniach o uniwersytecie. W artykule zatytułowanym „Klub Książki” Anita Zabłocka-Trojnar analizuje i interpretuje książkę Wiesława Myśliwskiego pt. „Traktat o łuskaniu fasoli”.
„Nowe szaty klasyki. Słów kilka, a nawet wiele o kanonie lektur” to tytuł felietonu dr Pauliny Małochleb, otwierającego niniejszy numer czasopisma. Krytyczka, historyczka literatury i sekretarz Nagrody im. Wisławy Szymborskiej wyraża w nim opinię, że klasyka literatury i kanon lektur współcześnie „służą wyłącznie do wywoływania wyrzutów sumienia u bardziej świadomych czytelników albo że stanowią papierek lakmusowy, za pomocą którego rozpoznajemy stopień wyedukowania, zaznajomienia w kulturze nowopoznanych osób. Klasyka obecna na listach lektur szkolnych służy wielu czytelnikom jako negatywny punkt odniesienia: nie przeczytam już nigdy nic więcej Słowackiego, Mickiewicza, na Prusa nie spojrzę, bo byli w szkole. Klasyka jest więc albo nudna, albo wiąże się z systemem opresywnym – a często przecież wszystkie te łaty przylepia się łącznie”.
W bieżącym numerze „Polonistyki” zachęcamy Państwa do odkrywania nowych znaczeń w książkach zaliczanych do klasyki literatury – do sięgania po eseje, przekłady i biografie, które pozwalają na nowe, głębsze spojrzenie na język, świat wyobraźni, rzeczywistość społeczno-polityczno-kulturową danej epoki.
W rubryce „Horyzonty polonistyki” publikujemy wywiad z wybitnym polskim literaturoznawcą, pisarzem, profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i przewodniczącym jury Nagrody Nike. Prof. Ryszard Koziołek opowiada w nim o mocy ożywiania literatury klasycznej, specyfice pracy historyka literatury i książkach, które nieustannie go zachwycają.
Państwa uwadze polecamy artykuł Anity Zabłockiej-Trojnar zatytułowany „Klub Książki”, który publikujemy w dziale „Polski w praktyce”. Autorka analizuje twórczość Wiesława Myśliwskiego, umiejscawianą w nurcie chłopskim i zachęca czytelników do omawiania książki pt. „Traktat o łuskaniu fasoli” na lekcji języka polskiego.
Jakie korzyści płyną z czytania książek? Co i dlaczego warto czytać? Jaki wpływ mają czynniki środowiskowe na zainteresowanie czytelnictwem? Jak zachęcić do czytania dzieci i młodzież? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w artykule Magdaleny Goetz zatytułowanym „Jak zachęcać do lektury?”, który publikujemy w rubryce „Akademia rozwoju nauczyciela”. Autorka dzieli się z czytelnikami pomysłami umożliwiającymi skuteczne promowanie czytelnictwa w szkole oraz zwiększanie motywacji uczniów do częstego sięgania po książkę. „Upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży ogłoszono jednym z priorytetów MEN. Aby skutecznie go realizować, trzeba sięgnąć po metody, które będą atrakcyjne dla uczennic i uczniów” – podkreśla Magdalena Goetz.
Jeżeli zastanawiają się Państwo, jak zachęcić do czytania i nauki uczniów na każdym etapie edukacji – polecamy Państwu lekturę artykułu Aleksandry Kubali-Kulpińskiej pt. „Gra w szkołę, czyli jak wykorzystać gamifikację na lekcji”. Tekst dostarcza mnóstwa inspiracji do przeprowadzenia angażujących lekcji języka polskiego z wykorzystaniem mechanizmów stosowanych w grach.
W tym samym dziale znajduje się artykuł Małgorzaty Budzik zatytułowany „Jak nauczyciel ukierunkowany na rozwój ucznia wspiera jego aktywność i zaangażowanie w trakcie czytania klasyki”. Coach, edukator, trener komunikacji oraz kompetencji interpersonalnych zaprasza czytelników do twórczej przygody ze słowem i przekazuje dwadzieścia pytań adresowanych do każdego nauczyciela zaangażowanego w rozwój ucznia, który chce i potrafi wspierać zainteresowania czytelnicze podopiecznych.
„Myśląc o wykorzystaniu pytań w czytaniu klasyki na lekcjach polskiego, mam nieodpartą potrzebę uczynienia punktem wyjścia moich rozważań koncepcję pytań kluczowych jako elementu oceniania kształtującego w praktyce. (…) Pytania, w zależności od formy i kontekstu, mogą otwierać lub zamykać komunikację. Z jednej strony służą one zebraniu informacji, rozwijaniu, podtrzymaniu relacji z innymi, sprawdzeniu, co rozumiemy, czego się uczymy, wyjaśnianiu, potwierdzaniu usłyszanych treści, z drugiej zaś strony – mogą mieć charakter kontrolowania, egzekwowania, zastraszania, manipulowania. Mnie jednak zależy na takich pytaniach, które stymulują kreatywność i innowację, wzmacniają współpracę, otwierają możliwości, pomagają rozwiązywać konflikty oraz mają pozytywny wpływ na rozwój ucznia, wspierają jego aktywność i zaangażowanie. W trakcie czytania klasyki pytania mają za zadanie zaciekawić lekturą, zmotywować do pracy nad nią, natchnąć do interpretacji dzieła oraz pomóc odnaleźć najlepsze odpowiedzi” – podkreśla Małgorzata Budzik.
W rubryce „Kompetencje komunikacyjne” znajdą Państwo kolejny tekst Kamila Kromskiego z cyklu artykułów traktujących o poprawności językowej, które publikujemy na łamach „Polonistyki”. Ponieważ tematem przewodnim niniejszego numeru czasopisma jest literatura klasyczna – tekst pt. „Polonistyczne rozważania o kulturze i poprawności języka” w całości poświęcony jest autorom książek znajdujących się w kanonie lektur szkolnych. Omawiane zagadnienia dotyczą imion i nazwisk, których zapis może rodzić problemy, np. natury fleksyjnej lub ortograficznej.
