Siedem kroków do dobrego wyniku na egzaminie z motywem w tle

Egzamin z języka polskiego

Artykuł zawiera pragmatyczny schemat przygotowania uczniów do egzaminu, ze szczególnym uwzględnieniem powtórek motywów. Nie ma tutaj edukacyjnej żonglerki, tylko konkretne (często nudne, ale niestety potrzebne) etapy na drodze do powodzenia egzaminacyjnego.

Po pierwsze: po co motywy?

Rozumienie motywów jest fundamentalnie ważne. Mimo że podstawa programowa języka polskiego dla II etapu edukacyjnego nie wymienia tego terminu jako obligatoryjnego, to znajdziemy go w większości programów nauczania. Na przykład w podręczniku GWO znajduje się następujące wyjaśnienie tego pojęcia: „element rzeczywistości przedstawionej w utworze (element konstrukcji świata przedstawionego), na przykład zdarzenie, postać, przedmiot, sytuacja”1. Ta definicja – choć oczywiście poprawna – w gruncie rzeczy może wprowadzać w błąd, ponieważ na II etapie edukacyjnym motyw rozumiany jest węziej. Należy bezwzględnie pamiętać, że pojęcie to w podstawówce jest właściwie tożsame z – wprowadzanym w szkole ponadpodstawowej – toposem. Najprościej mówiąc, chodzi przecież o dostrzeganie między utworami podobieństw, pewnego rodzaju powtarzalności. Co więcej, dzięki motywom i dostrzeżeniu ich sekwencyjności łatwiej przychodzi ludziom zrozumienie konwencji literackich. Dlatego też należy uświadomić uczniom, że to pojęcie – wszak niewprowadzone wprost przez podstawę programową języka polskiego – jest niezbędne. Pozwala bowiem lepiej rozumieć literaturę w ogóle. Literatura stanowi przecież zbiór narracji o człowieku.
Ponadto być może powtarzanie motywów przed egzaminem ósmoklasisty jest istotne nie tylko ze względów czysto literackich, ale przede wszystkim z powodu pragmatyki – aby to zobrazować, pozwolę sobie wprowadzić odrobinę matematyki. Uczeń na egzaminie ósmoklasisty w normalnych warunkach może uzyskać 50 punktów; za wypracowanie, które wymaga rozumienia pojęcia motyw...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI