O muzyce w literaturze,

czyli dźwięki na języku polskim

Horyzonty polonistyki

Już Pitagoras mawiał, że muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów, dlatego należy wykorzystywać ją na lekcjach języka polskiego, są to bowiem takie zajęcia, podczas których zapraszamy młodych ludzi do świata wartości, uczniowie oceniają postawy, mają szansę utożsamiać się z bohaterami, dokonywać ich oceny.
Tym niezwykle ważnym formom aktywności uczniów powinna towarzyszyć muzyka, która według polskiego przysłowia „łagodzi obyczaje”, 
i pozwala niejednokrotnie wyrazić to, co trudno ująć w słowa, bo – jak mawiał Hans Christian Andersen – Gdzie brak słów, tam mówi muzyka. 

Pracując jako nauczycielka języka polskiego, jestem świadoma tego, że muzyka towarzyszy mi w pracy na co dzień i nie myślę tylko o warstwie brzmieniowej tekstu, gdzie obecność wyrazów dźwiękonaśladowczych, odpowiednia liczbasylab w wersach i wersów w zwrotce, wykorzystanie anafor bądź epifor oraz to, czy tekst składa się z równoważników zdań, czy też zdań, ma wpływ na rytm i dynamiczność utworu literackiego oraz jego melodię. Przykładem takiego utworu literackiego o charakterystycznej warstwie brzmieniowej jest zdecydowanie wiersz Deszcz jesienny Leopolda Staffa:

POLECAMY


O szyby deszcz dzwoni,
deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny,
Dżdżu krople padają i tłuką w me okno...
Jęk szklany... płacz szklany... 
a szyby w mgle mokną
I światła szarego blask sączy się senny...
O szyby deszcz dzwoni, 
deszcz dzwoni jesienny... (...)1

Na pewno warto, pracując z uczniami, zwrócić uwagę na to, w jaki sposób budowa wersów, strof, dobór słownictwa wpływają na melodyjność utworu. Niemalże słyszymy podczas czytania muzykę kojarzącą się z jednostajnym dźwiękiem kropel deszczu uderzającego o okno.

Muzykę można na lekcje języka polskiego zaprosić, wykorzystując nowoczesne technologie. Obecność technologii informacyjno-komunikacyjnych podczas pracy z uczniami na naszym przedmiocie jest jak najbardziej uzasadniona, regulowana wpisem w podstawie programowej. Warto pamiętać, aby wykorzystanie nowoczesnych technologii było jak najbardziej uzasadnione, czyli sprzyjało uczen...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI