Konspekt lekcji języka polskiego do filmu Tarapaty
(reż. Marta Karwowska)

 

Temat zajęć	Młodzi detektywi – na tropie przygody!
Grupa wiekowa	szkoła podstawowa, klasy IV–VI
Czas realizacji	2 godziny lekcyjne*
Zagadnienia edukacyjne	Polskie kino przygodowe dla młodzieży – jest co oglądać! Młodzi bohaterowie w obliczu zagadki – Tarapaty i Kapelusz za 100 tysięcy. Bezpieczne wakacje – o czym trzeba pamiętać? Jak reagować, kiedy widzimy coś podejrzanego?  Różne wymiary (nie)odpowiedzialności.  Zaufanie i współpraca – na czym opiera się prawdziwa przyjaźń?
Cele	Po zajęciach uczeń/uczennica potrafi: określa nastrój filmu, wyjaśnia terminy „powieść przygodowa” i „film przygodowy”, wskazuje tytuły książek oraz filmów przygodowych, nazywa cechy charakteru, porównuje bohaterów, wyjaśnia, jak bezpiecznie spędzić wakacje, określa, jak reagować, kiedy widzimy coś podejrzanego, definiuje pojęcia: „odpowiedzialność” i „zaufanie”,  wymienia cechy prawdziwego przyjaciela
Formy pracy	jednostkowa, zbiorowa, grupowa
Metody pracy	pogadanka, burza mózgów, podająca, rozmowa kierowana,  kula śniegowa, drama
Pomoce dydaktyczne	Definicja powieści przygodowej

 Wskazówka: nauczyciel może wybrać zagadnienia do omówienia i zrealizować proponowane zadania w krótszym czasie.

Przebieg zajęć

Lekcja 1.

• Zajęcia rozpoczynają się od swobodnej rozmowy na temat wrażeń uczniów dotyczących obejrzanego filmu. Nauczyciel pyta, czy odgadli, kto był pozytywnym, a kto negatywnym bohaterem; co ich zaskoczyło; czego się nie spodziewali; co ich zdaniem było banalne i do przewidzenia. Swoje spostrzeżenia uczniowie notują w zeszycie w formie „luźnej” notatki (nauczyciel daje uczniom możliwość swobody twórczej, ale przypomina o formie tabeli i mataplanu).
• Każdy uczeń otrzymuje rozsypankę wyrazową – definicję powieści przygodowej, którą później wkleja do zeszytu. Po poprawnym ułożeniu nauczyciel wskazuje na podobieństwa między powieścią przygodową a nawiązującym do jej konwencji filmem. Uczniowie, na podstawie otrzymanej definicji, odpowiadają, czy film Tarapaty można nazwać filmem przygodowym. Następnie wskazują dzieła (książki i filmy), które można nazwać przygodowymi. Swoje propozycje zapisują w formie tabeli (książka – film) na tablicy. Warto w tym kontekście przywołać następujące tytuły: Kapelusz za 100 tysięcy, Wakacje z duchami, Szaleństwo Majki Skowron, Szatan z siódmej klasy, ale dobrze jest odnieść się również do propozycji uczniów. Można także nawiązać do powieści detektywistycznej – pokrewnej wobec powieści przygodowej, do której Tarapatom również jest blisko.
• Warto, by przygotowana przez nauczyciela definicja zawierała następujące informacje:
  • powieść przygodowa jest gatunkiem powieści,
  • wywodzi się z dzienników podróży i pamiętników,
  • często motywem przewodnim są wyprawy do dalekich krain,
  • powieść przygodowa często ma morał i przekazuje czytelnikowi nie tylko rozrywkę, ale i naukę,
  • akcja obfituje w różne zwroty i toczy się szybko,
  • bohater zdobywa pouczające doświadczenia, wykazuje się odwagą i budzącymi podziw zdolnościami.
• Rozwiązanie zagadki jest nieodłącznym elementem przygody. Uczniowie w oparciu o film Tarapaty oraz (opcjonalnie) przeczytaną wcześniej powieść Kapelusz za 100 tysięcy Adama Bahdaja zastanawiają się, w jaki sposób bohaterowie rozwiązali zagadkę. Uczniowie na początku pracują w parach...