Wulgaryzmy i inne językowe „kwiatki”

Akademia rozwoju nauczyciela

Problem wulgarnego czy też pełnego kolokwializmów języka uczennic i uczniów jest stary jak świat i aktualny w każdym pokoleniu. Obecnie wydaje się jednak, że jego skala jest większa niż przed laty. Jak temu skutecznie przeciwdziałać?

Czy problem wulgarnego i zbyt potocznego języka faktycznie się nasila? Wiele wskazuje na to, że tak. Świadczyć mogą o tym nie tylko nasze obserwacje, ale również opinia Rady Języka Polskiego – i to wyrażona jeszcze w poprzedniej dekadzie. 
W opublikowanym na stronie internetowej Rady Sprawozdaniu o stanie ochrony języka polskiego za lata 2003––2004 czytamy m.in. że:

POLECAMY

  • obniżyła się ranga języka polskiego jako przedmiotu nauczania (uczniowie szkół ponadpodstawowych uznają lekcje języków obcych czy informatykę za bardziej przydatne w praktyce),
  • obniża się poziom poprawności językowej – wykroczenia przeciw normie są w przekonaniu młodzieży mało istotne,
  • problemy te wynikają m.in. z upowszechniania się nowoczesnych technologii komunikacyjnych i używania przez dzieci i młodzież nowych metod komunikacji (e-maili, sms-ów, komunikatorów), które cechuje dążenie do skrótowości, nieoficjalność i emocjonalność (sprzyjająca wyrażaniu emocji przez wulgaryzmy); ponadto osoby wypowiadające się w internecie czują się mniej odpowiedzialne za swoje słowa, czego przejawem jest tzw. internetowy hejt często obecny w komentarzach na różnych portalach. Dzieci i młodzież stykają się w internecie z tym językiem, oswajają się z nim i zaczynają go stosować,
  • inne źródła problemu to dominująca rola kultury popularnej (wulgaryzmy i kolokwializmy przenikają do języka dzieci i młodzieży m.in. z tekstów hip-hopowych), zmiana hierarchii wartości (dominujące stają się wartości utylitarne i styl życia „na luzie”), bezkrytyczne przejmowanie mody (także językowej), ogólna wulgaryzacja języka (nie tylko w młodszym pokoleniu – dzieci i młodzież biorą przykład ze starszych),
  • w szkolnej praktyce dominuje polszczyzna potoczna z elementami gwary młodzieżowej, którą nieraz posługują się również sami nauczyciele jako środkiem nawiązania mniej oficjalnego kontaktu z podopiecznymi; niestety przyczynia się to do zaniku znajomości przez dzieci i młodzież bardziej starannej odmiany polszczyzny, zaniku poczucia stosowności językowej czy też osłabienia umiejętności wyboru odpowiednich środków językowych w zależności od sytuacji komunikacyjnej,
  • uczennice i uczniowie coraz częściej używają wulgaryzmów i słów obelżywych nie tylko w rozmowach między sobą, ale też w obecności, a nawet w st...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI