Warszawa – miasto z przeszłością

Nauczyciele w gimnazjum czy liceum przyzwyczaili się do określonego doboru lektur na okoliczność lekcji poświęconej Powstaniu Warszawskiemu. Sprawdzonym standardem jest oczywiście Pamiętnik z powstania warszawskiego M. Białoszewskiego i poezje pokolenia Kolumbów, wszystko okraszone fragmentami opracowań historycznych np. autorstwa N. Davisa. Jednak podstawa programowa wcale nie ogranicza polonistów do listy MEN, a wręcz przeciwnie – zachęca do sięgnięcia po inne teksty, zaproponowane przez uczniów lub nauczyciela. A nowe teksty kultury aż się proszą, by zasilić kanon lektur szkolnych. Zatem pora wyjść poza przyzwyczajenia i odświeżyć swoje scenariusze.

W poruszaniu tematyki Powstania Warszawskiego na lekcjach języka polskiego koniecznie trzeba też uwzględnić inne teksty kultury niż samą literaturę. Ostatnie miesiące były szczególnie płodne, jeśli chodzi o kinematografię powstańczą. Spośród trzech nowych filmów: Sierpniowe niebo. 63 dni chwały w reż. I. Dobrowolskiego, Miasto 44 w reż. J. Komasy oraz Powstanie Warszawskie, szczególnie warty polecenia jest ten ostatni, będący filmem fabularnym w całości złożonym z dokumentalnych materiałów archiwalnych nagranych przez dwóch młodych reporterów w sierpniu 1944 roku. Dzięki tej projekcji uczniowie poznają realia walczącej Warszawy – zobaczą zbombardowane, sypiące się budynki, powstańców i cywili – jak byli ubrani, co jedli, o czym rozmawiali, jak spędzali czas wolny od walki, jak ginęli. Takiego przekazu nie osiągnie się nawet najciekawszym wykładem, najbardziej wzruszającym fragmentem tekstu czy fotografią. Kto nie dysponuje dwiema jednostkami lekcyjnymi, warto wybrać i pokazać uczniom chociażby najciekawsze sceny...