Co ogrodnik może mieć wspólnego ze śmiercią? Interpretacja Trenu V Jana Kochanowskiego

O scenariuszu

Scenariusz lekcji do Trenu V Jana Kochanowskiego, dzięki zastosowaniu pytania kluczowego, pozwala mi bez problemu wprowadzić uczniów w świat symboli. Spostrzegłam niestety, że umiejętność abstrakcyjnego myślenia staje się coraz bardziej deficytowa i powoduje duże utrudnienie podczas pracy z tekstami literackimi na lekcjach języka polskiego. Na pewno pomocne w zrozumieniu treści, które mają podwójne znaczenie, są pytania kluczowe, gdyż angażują one ucznia w lekcję, włączają wszystkich uczniów w myślenie nad rozwiązywaniem problemu postawionego przez nauczyciela, skłaniają uczniów do myślenia. Takie pytania ukazują uczniom szerszy kontekst omawianego zagadnienia, zachęcają do poszukiwania odpowiedzi i silniej angażują w naukę¹. 

Przebieg zajęć

Wstęp:

• Poproś uczniów i uczennice, aby w parach zastanowili się nad odpowiedzią na pytanie kluczowe. Po burzy mózgów i ustaleniu odpowiedzi w parach chętne osoby zabierają głos. Przedstaw młodzieży temat i zapytaj, co jest celem lekcji. Po tym, jak młodzież na podstawie pytania kluczowego i tematu sformułuje cel lekcji, zapisz go na tablicy i (jeśli się różni) podaj przygotowany przez siebie. 
• Zaproś młodzież do zapoznania się z biografią renesansowego poety – Jana Kochanowskiego. Następnie poproś, aby w parach uczniowie i uczennice stworzyli mapę myśli, uwzględniając najważniejsze fakty z życia poety. 

Zasadnicza część lekcji: 

• Ponieważ podczas podawania najważniejszych faktów z biografii poety uczniowie i uczennice uwzględniają wiadomość, iż jest on autorem 19 trenów, wyjaśnij, że tren jest utworem lirycznym o charakterze żałobnym, wywodzącym się ze starożytności. Wtedy treny poświęcano pamięci osoby zmarłej, będącej wielkim przywódcą, osoby z imponującymi osiągnięciami, tymczasem renesansowy poeta zdecydował się uhonorować trenami pamięć swojej córki. 
• Połącz młodzież w grupy, w których będzie pracowała podczas lekcji. Poproś o wysłuchanie Trenu V znajdującego się na stronie wolnelektury.pl/katalog/lektura/treny-tren-v/². Uczniowie i uczennice jednocześnie śledzą wzrokiem tekst. Następnie przydziel młodzieży pytania, na które, dyskutując w grupach, mają znaleźć odpowiedzi: 

Porozmawiaj z koleżanką/kolegą, odpowiadając na pytania do Trenu V: 

–  Grupa 1: O jakim doświadczeniu opowiada podmiot liryczny w Trenie V? 
–  Grupa 2: Dlaczego Urszula została porównana do młodej rośliny? 
–  Grupa 3: Co oznacza nawiązanie do mitologii poprzez przywołanie postaci Persefony?

Uczniowie i uczennice dyskutują w grupach, następnie liderzy grup prezentują efekty swojej pracy na forum klasy: porównanie śmierci U...