Zainteresowanie i emocje jako kluczowe elementy efektywnego treningu poznawczego uczniów

Przywołany przez Michaela S. Gazzanigę w książce Istota człowieczeństwa cytat (Gazzaniga 2020: 17) niewątpliwie wskazuje na wyjątkowość ludzkiego mózgu w porównaniu z innymi istotami żywymi, jednak autor zwraca uwagę, iż – po pierwsze – liczba dyscyplin naukowych, które zajmują się jego badaniem, spowodowała powstanie niezliczonych dziedzin wiedzy na temat mózgu, a tym samym ogromu danych, których uporządkowanie jest niemożliwe. Po drugie – odkrycia naukowe dokonane na podstawie badań mózgu, prowadzone z wykorzystaniem technik neuroobrazowania, rodzą liczne pytania, takie jak: 

• Ile jest typów informacji, które pobudzają konkretne, przypisywane im okolice mózgu? 
• Jakie informacje aktywizują każdą z tych okolic? 
• Dlaczego w naszym mózgu istnieją wyspecjalizowane okolice odpowiedzialne za te, a nie inne formy aktywności? 
• Co się dzieje, kiedy nie ma w nim obszaru aktywizującego się w reakcji na dany typ informacji? 

Gazzaniga podkreśla, że wciąż wiele jest niewiadomych dotyczących tego, jak mózg kieruje ludzkimi myślami i działaniami, a jedną z fascynujących i wciąż badanych kwestii jest to, w jaki sposób myśl wydostaje się z głębi nieświadomości i staje się świadoma (Gazzaniga 2020: 19). 
Pytania o to, jak funkcjonuje mózg, coraz częściej stawiają również nauczyciele, by projektować przestrzeń rozwojową uczniów możliwie najlepiej. I chociaż mózg jest wciąż tajemniczym organem, wiemy na jego temat już tyle, że możemy wykorzystywać te informacje podczas zajęć szkolnych w taki sposób, by zapewnić dzieciom i młodzieży efektywny proces uczenia się. 

Czym jest trening poznawczy i jak go organizować?

Na to pytanie odpowiada w książce Trening poznawczy prof. Edward Nęcka, według którego, opisując treningi mentalne, należy zwrócić uwagę na ich wydatność i długotrwałość, oraz na to, czy efekty treningu się generalizują, a zatem czy obejmują one tylko sprawność, która jest ćwiczona, czy również sprawności ogólne, w tym inteligencję, a więc czy stanowią one skuteczne narzędzie usprawniania różnych funkcji umysłu (Nęcka 2018: 7, 9). Trening poznawczy jest oddziaływaniem na sprawność umysłową człowieka poprzez aktywne angażowanie jego funkcji poznawczych. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że ze względu na ograniczenia związane z motywacją uczestników treningu powinien on trwać od dwóch do czterech tygodni, ponieważ po tym czasie mija efekt nowości, co skutkuje coraz większym znudzeniem uczestników. Ponadto należy pamiętać, ż...