W każdej sytuacji, zanim ruszymy w drogę, dobrze znamy jej cel. Nie inaczej jest w pracy z poezją. Zanim zaczniemy omawianie wierszy z uczniami, zadajmy sobie pytanie, po co to robimy? Tak naprawdę od tego zależy dobór metod pracy z tekstem lirycznym. Jeśli zajmujemy się wierszami tylko ze względu na potrzeby egzaminacyjne, wybieramy krótszą i prostszą drogę. Pozbawiamy wówczas uczniów wielu ważnych doznań i nie pozwalamy na to, by odkryli zalety słowa poetyckiego, a trzeba zaznaczyć, że jest ich wiele.
POLECAMY
Prawdę mówiąc, są one niezliczone. Poezja pozwala na „wyzwolenie na lekcji energii psychicznej dzieci i młodzieży, rozwój zdolności poznawczych, wykształcenie umiejętności samodzielnego, logicznego i krytycznego myślenia”1. Poza tym dzięki niej możemy „zastanowić się nad światem, nad przyrodą, nad człowiekiem, skupić się wewnętrznie, przekroczyć banalność, odkryć komplikację znaczeń, przeżyć coś, poddać się nastrojowi […], rozwinąć wyobraźnię, wyrwać się z rutynowych skojarzeń, przekroczyć granice nieprzekraczalne w opisie rzeczy i ludzi, zobaczyć, jak funkcjonuje słowo, jak się przeistacza, nakłada na siebie, podporządkowuje rytmowi, jak tworzy figury, jak tańczy lub rusza się niemrawo i jak te wszystkie zabiegi wpływają na rozumienie i przeżywanie tekstu”2.Korzystając w pełni ze słowa lirycznego, dotykamy istotnych sfer: sfery intelektu, sfery uczuć, sfery imaginacji oraz sfery tworzywa3.
W ten sposób zostało ustalone drugie – po co tak naprawdę poezja? Po to, by pozwolić uczniowi odkrywać, zastanowić się, wyobrazić sobie, poznać, jak funkcjonuje słowo i (nie bez powodu wymienione na końcu) nie dać się zaskoczyć na egzaminie.
Do rozpatrzenia pozostaje trzecia kwestia: jak omawiać wiersze, by pogodzić wszystkie powyższe cele? Cytowany wcześniej Stanisław Bortnowski porównuje pracę nad wierszem z pracą z wierszem, dostrzegając w nich liczne analogie. Uważa on, że „praca z poezją powinna się także rodzić z natchnienia, z jakiegoś arcydziwnego, arcyszaleńczego, arcymądrego pomysłu. Lekcja z poezji to jakby tworzenie sytuacji lirycznej, ucieczka z normalnego świata w kierunku innej wyobraźni”4. Jest wiele sposobów na to, by lekcja, na której omawiany jest wiersz, nie była nudna. Poniżej przedstawię liczne propozycje pracy z tekstem lirycznym, zaczynając od metod najbardziej konwencjonalnych.56
...Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Polonistyka"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!
