Scenariusz lekcji do filmu Biuro detektywistyczne Lassego i Mai. Stella Nostra

Temat zajęć	W roli detektywa. W poszukiwaniu intrygujących pytań i trafnych odpowiedzi.
Grupa wiekowa	uczniowie klas IV–VI szkoły podstawowej
Czas realizacji	dwie jednostki lekcyjne (90 minut)
Zagadnienia  edukacyjne	Siła dedukcji i detektywistyczna dociekliwość – jak mogą przydać się w szkole? Film detektywistyczny, powieść detektywistyczna – widz i czytelnik w roli Sherlocka? Kto pyta, nie błądzi? Pytanie jako początek przygody.  Świat to zagadka! Co zrobić, by nigdy się nie nudzić?
Cele operacyjne	uczeń/uczennica: rozpoznaje cechy filmu detektywistycznego i powieści detektywistycznej, potrafi przeformułować odpowiedź na pytanie do niej, kształtuje nawyk wyszukiwania informacji w słowniku/internecie, poprawnie formułuje frazy wyszukiwane za pomocą internetu, doskonali myślenie dywergencyjne, rozwija kreatywność i płynność myślenia, analizuje jedną kwestię z różnych perspektyw, poznaje sposoby automotywowania się oraz poznawczego radzenia sobie w sytuacjach trudnych
Metody i formy pracy	dyskusja w grupie, praca w małych grupach, praca indywidualna, burza mózgów, rozmowa kierowana, praca ze słownikiem, wykorzystanie narzędzi multimedialnych
Pomoce dydaktyczne	duży arkusz, na którym przedstawiony jest słoń (lub obrazek przedstawiający słonia na ekranie), balon wypełniony karteczkami (załącznik nr 2) nadmuchany, załącznik nr 1 pocięty na części – poszczególne słowa, sala lekcyjna przygotowana zgodnie z poniższymi wskazówkami

Przygotowanie sali przed lekcją 

Nauczyciel przynosi do sali następujące przedmioty i ukrywa za/pod nimi kartki z poszczególnymi częściami wiadomości:

• Przedmiot w kształcie gwiazdy lub kształt gwiazdy wycięty z papieru: NON
• Figurka słonia: SCHOLAE
• Powieść detektywistyczna (przygody Lassego i Mai, Sherlocka Holmesa lub inna): SED
• Przedmiot, który kojarzy się z lekarstwem (np. butelka po syropie, blister po tabletkach): VITAE
• Plakat przedstawiający portret detektywa, za którym ukryta jest karteczka z napisem: DISCIMUS
• Należy przynieść także inne przedmioty i książki, które będą utrudniały szybkie odnalezienie wiadomości.

Przebieg lekcji

Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę detektywistyczną po obejrzeniu filmu o młodych detektywach. Zaprasza do udziału w śledztwie, którego celem jest odnalezienie wiadomości ukrytej w klasie. Do rozwiązania zagadki doprowadzą uczniów wskazówki otrzymywane po wykonaniu każdego z zadań na lekcji. 

ZADANIE 1: Stella Nostra – czyli co? 
(praca w grupach)

Nauczyciel pyta uczniów, jaką nazwę nosił w filmie skradziony klejnot. Co oznacza ta nazwa? 

Możliwe, że uczniowie będą zgadywać, jaka jest prawidłowa odpowiedź. Nauczyciel wyjaśnia, że metoda zgadywania nie jest właściwą strategią rozwiązania tej zagadki. Zachęca do poszukiwania wskazówek. Prosi uczniów o formułowanie pytań, które doprowadzą ich do znalezienia odpowiedzi, czym jest Stella Nostra:

• W jakim języku jest ta nazwa?
• Jakiej produkcji jest obejrzany film?
• W jakiej miejscowości mieszkają Lasse i Maja? W jakim kraju? 
• Skąd pochodzi rodzina Dina?
• Skąd przyjechała rodzina Sary?

Gdy uczniowie dają gotowe odpowiedzi, nauczyciel zachęca ich do przeformułowania tej odpowiedzi w pytanie.

Następnie nauczyciel pyta o propozycje uczniów dotyczące tego, gdzie szukać rozwiązania zagadki. Gdy pojawi się odpowiedź „w słowniku”, nauczyciel proponuje uczniom różne rodzaje słowników (polsko-niemiecki, polsko-angielski, polsko-włoski itp., ale też słownik języka polskiego czy poprawnej polszczyzny). Grupy szukają haseł w wybranych słownikach.

Gdy pojawi się odpowiedź „w internecie”, nauczyciel proponuje uczniom wyszukanie haseł online. Najlepiej z użyciem rzutnika, by wszyscy uczniowie widzieli, co przyniesie wyszukanie haseł „stella nostra”, „stella” i „nostra”.

UWAGA! W sytuacji gdy uczniowie od razu podadzą prawidłową odpowiedź, nauczyciel może zaproponować im inne zagadki: „Carpe diem”,„Hakuna matata”. 

Nauczyciel podaje uczniom pierwszą wskazówkę.

Wskazówka nr 1. GWIAZDA

Grupa, która jako pierwsza odkryje rozwiązanie zagadki Stella Nostra, ma za zadanie poszukać ukrytej w klasie gwiazdy i odczytać pierwszą część wiadomości, a następnie umieścić ją na tablicy.

ZADANIE 2. To ptak! To samolot! 
Nie, to superpies! 
(praca w grupach, dyskusja)

Nauczyciel pokazuje uczniom rysunek słonia na dużym arkuszu (lub obrazek na ekranie). Opowiada historię o czterech ślepcach:

„Czterech ślepców wędrowało przez świat i pewnego dnia napotkało na swojej drodze coś bardzo dziwnego. Był to słoń. Nigdy wcześniej ślepcy nie spotkali słonia, więc postanowili poznać, czym on może być. Ponieważ byli niewidomi, dysponowali jedynie dotykiem, węchem i słuchem. Zabrali się do poznawania…

Jeden z nich złapał słonia za kieł.
Drugi chwycił słonia za nogę.
Trzeci trzymał słonia za trąbę.
A czwarty dotykał jego boku.
Każdy z nich był przekonany, że wie, czego dotyka”. 

Każda grupa przyjmuje perspektywę jednego ślepca i spisuje na kartce, o czym mógł pomyśleć ślepiec, który dotykał kła (np. szabla, róg), nogi (drzewo, słup), trąby czy też boku słonia (ściana, mur). Nauczyciel zachęca do spisywania jak największej liczby pomysłów. 

Nauczyciel przeprowadza dyskusję, zadając pytania: który ze ślepców miał rację? Jak myślicie, na czym polegał ich błąd? 

Nauczyciel podsumowuje zadanie: Ta historia uświadamia nam, jak ważne jest, by na daną kwestię patrzeć z różnych stron. Do zrozumienia całości nie wystarczy posiadanie części informacji. Jednak badanie kilku perspektyw daje wskazówki, które umożliwiają znalezienie prawidłowej odpowiedzi.

Grupa, która wymyśliła najwięcej możliwych odpowiedzi w tym zadaniu, otrzymuje od nauczyciela wskazówkę.

Wskazówka nr 2. SŁOŃ

Grupa szuka w klasie figurki...