Jak żyć szczęśliwie?
Drogi do szczęścia i sensu życia w filozofii, literaturze i filmie

Film Wszystko za życie w reż. Seana Penna oraz poezja amerykańskiego poety Gary’ego Snydera mogą stanowić dopełnienie w klasie I ponadgimnazjalnej edukacji filozoficznej i wzbudzić refleksję nad tym, co jest w życiu najważniejsze. Zagadnienia związane z życiem godnym, szczęśliwym mają fundamentalne znaczenie dla każdego człowieka i chociaż w filmie pojawiają się różne tropy interpretacyjne, na historię Chrisa, który poszedł tą samą drogą, którą wybrali przed nim Budda, św. Franciszek i wielu innych wędrowców, można spojrzeć w kontekście poszukiwania sensu życia, prawdy i słów Sokratesa: Bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto. Także dla Gary’ego Snydera „masowa” jednostka – zniewolona przez wytwory cywilizacji, chciwa rozgłosu, zysku i użycia – jest przeciwieństwem tego, co poeta przedstawia jako egzystencję godną człowieka.

Przebieg lekcji

Część wstępna: (5 minut)

Nawiązując do myśli starożytnych Greków, iż czas jest wiecznym powrotem, sugerujemy uczniom, że zabieramy ich w podróż w czasie. Przygoda z wehikułem pozwoli na nowo odkryć prawdy, wskazówki dotyczące tego, co jest w życiu najważniejsze, co przynosi szczęście. Następnie rysujemy na tablicy tarczę zegara, która będzie symbolem drogi życiowej (nawiązanie do wyobrażeń Greków: koło, wąż uroboros połykający własny ogon). Rysujemy wskazówki pokazujące najpierw trzy godziny – symbol III w. p.n.e. , potem pięć godzin  – symbol V w. p.n.e. i inicjujemy krótką dyskusję na temat:
    – Jacy filozofowie tworzyli we wskazanym wieku? 
    – Jakie wartości cenili?
    – W czym upatrywali szczęście?
    – Co było dla nich bezwartościowe i dlaczego?
    – Które wartości mają charakter uniwersalny?
    Notatka uczniów może mieć formę mapy mentalnej. Uczniowie na podstawie wiedzy i cytatów z kart pracy nanoszą odpowiedzi wokół tarczy zegara. Zapis mógłby wyglądać następująco (rys. 1):

Wnioski:

np.:
Filozofowie greccy w poszukiwaniu szczęścia przedkładali wartości duchowe nad materialne, cenili cnotę (gr. arete, łac. virtus), czyli zdolność do spełniania czynów moralnie dobrych.
Po krótkiej konkluzji rysujemy kolejną tarczę zegara, tym razem wskazującą czasy nowożytne. Prosimy uczniów o komentarz do kolejnych wskazanych godzin: I, II, IV, XVII, XXI, symbolizujących wiek życia myślicieli. Powtarzamy stawiane wcześniej pytania dotyczące myślicieli i ich koncepcji.

Podsumowanie:

Uczniowie dostrzegają, że czas jest wiecznym powrotem. Mimo upływu stuleci świat wartości ogólnoludzkich, będący gwarantem szczęścia, eudajmonii nie uległ zasadniczej zmianie. Myśliciele podkreślają wartość miłości bliźniego, Boga, cierpienia, życia w otoczeniu natury i w zgodzie z nią.

Część właściwa:

Analiza filmu, który uczniowie mieli za zadanie obejrzeć w domu.

Chris – poszukiwacz, fascynat piękną i brutalną stroną przyrody?
Idealista czy nieodpowiedzialny wariat?

Prosimy uczniów o zaprezentowanie najważniejszych informacji o bohaterze.
Notatka uczniów mogłaby wyglądać następująco:
23-letni absolwent uniwersytetu w Atlancie, syn specjalisty...