Gramatyka relacji, czyli o dialogu międzypokoleniowym w szkole

Dialog międzypokoleniowy podstawą dobrostanu

Zacznę od konfliktów, bo te przykuwają uwagę. Konflikt pokoleń to zjawisko znane od zawsze: zawsze byli ci krnąbrni młodzi i rozsądni starcy, albo, odwracając kota ogonem, otwarci młodzi i zamknięci na zmianę starcy. Każdy konflikt jest okazją do uczenia się, do zbudowania mostu, dlatego o dialogu międzypokoleniowym szczególnie warto mówić w kontekście dobrostanu w szkole, która – w moim odczuciu – powinna pełnić rolę przede wszystkim uspołeczniającą, a więc otwierającą na różnorodność, której znacznikiem może być również przynależność do konkretnego pokolenia. 

Szukajmy połączeń

Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie osoby zawsze identyfikują się z pokoleniem, do którego przynależność wyznacza data urodzin i związane z nią przełomowe zdarzenia – jak na przykład cyfrowa rewolucja – i nie zawsze pasują do opisu tego pokolenia. Opis pokolenia to pewne uogólnienie, próba uchwycenia zjawiska, co oczywiście zawsze wiąże się z niebezpieczeństwem stereotypizacji. Zwracam na to szczególną uwagę: krzywdzące stereotypy mogą skutecznie zablokować dialog. Szukajmy połączeń, nie różnic. Jeśli znajdziemy połączenia, znajdziemy też wejście do skarbca z różnicami budującymi nasz szerszy obraz świata; nic, tylko wymieniać się doświadczeniem i uczyć od siebie nawzajem! I odwrotnie: jeśli skupimy się na różnicach, przegapimy możliwość połączenia się i dialogu. Każde pokolenia ma ogromne zasoby twórczego potencjału. Pamiętajmy o tym!

Mozaika pokoleń na szkolnych korytarzach

Baby boomers – pokolenie powojennego wyżu demograficznego, osoby urodzone w latach 1946–1964, to nauczyciele i nauczycielki z wieloletnim stażem, najczęściej pracujący w jednej i tej samej placówce przez całe życie – typowi przedstawiciele tego pokolenia rzadko zmienią miejsce pracy, trzymają się raz obranej posady, mają wieloletnie doświadczenie w pedagogicznej pracy; cenią sobie indywidualizm i niezależność. Elementy TIK wprowadzane w szkole mogą traktować jako niepotrzebną egzotykę, a nawet zagrożenie własnej pozycji belfra/profesora – jedynego dyspozytora wiedzy. Mam to szczęście, że w mojej szkole osoby te są autorytetami, niekwestionowanymi osobowościami. Przedstawiciele tego pokolenia utwierdzają mnie w przekonaniu, że profesjonalna wiedza i nauczycielskie przygotowanie są nadzwycza...