„Albo ma się teatr albo ma się spokój”

"Albo ma się teatr, albo ma się spokój” –  pisał jeden z wybitnych krytyków międzywojennych, Witold Noskowski. Tworzyć teatr ciekawy z punktu widzenia artystycznego nie jest łatwo. Skupiać wokół siebie artystów różnorodnych w swoich potencjałach twórczych, osobowościach, temperamentach, tym bardziej. Teatr dzieje się w określonej przestrzeni, czasie, kontekście społecznym. Nie sposób uniknąć napięć w szeregach pracowników, aktorów, reżyserów, literatów zatrudnionych na potrzeby teatru, sporów pomiędzy artystami a publicznością. Niekiedy generuje to szczególne wydarzenia, które wymykają się wszelkim normom. Bywa, że jest to świadomy zamysł reżysera, dyrektora, aby doborem tekstu dramatycznego lub sposobem wystawienia zszokować, zadziwić, przekroczyć wszelkie granice, by tym samym wzniecić gorące dyskusje na tematy poruszane w sztuce. Zgorszyć, sprowokować do myślenia tych, którzy przywykli podążać znanymi, utartymi ścieżkami (premiera Oczyszczonych w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, 2001). 

Niekiedy bywa to prowokacja dedykowana lokalnej władzy, mieszczańskiemu środowisku. Szczególnym rodzajem wydarzeń, wymykających się spod inspicjenckiej, reżyserskiej kontroli, są działania nagłe, niespodziewane, które ingerują w porządek przedstawienia, zazwyczaj inicjowane przez artystów bądź ingerujące w system pracy danego teatru, burzące dotychczasowe zasady funkcjonowania i podważające autorytety (protest Joanny Szczepkowskiej przeciwko Krystianowi Lupie w czasie premiery Persony. Ciała Simone w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, 2011, czy „regulamin pracy” kierownika literackiego Teatru Powszechnego w Warszawie, Roberta Bolesty, 2006). Powstały konflikt między reżyserem a aktorem, kierownikiem literackim, odbija się wtedy szerokim echem, jest długo i żarliwie komentowany przez artystów, odbiorców, lokalną społeczność. Wieść o sporze przekracza lokalne granice, by znaleźć się na ustach niemal wszystkich ludzi zainteresowanych kulturą. 

Skandale, działania przełamujące tabu, szokujące, nigdy nie pozostawiają eksplorowanego terenu bez widocznego śladu – teatr, sztuk...