A co to jest filozofia? Innowacja w szkole podstawowej

Proszę pani, a co to jest filozofia?” – spytali mnie uczniowie klasy IV szkoły podstawowej w dniu rozpoczęcia roku szkolnego, gdy im się przedstawiłam jako nowy wychowawca i podałam nazwy lekcji, na których będziemy się spotykać. Ucieszyłam się z tego pytania, o czym zresztą poinformowałam uczniów, ponieważ już pojawiło się zaciekawienie, o które przecież chodzi w filozofii. Bez ciekawości i zainteresowania lekcje te od razu skazane by były na niepowodzenie.
Powodów, dla których postanowiłam wprowadzić innowację filozoficzną w szkole, tak naprawdę jest kilka.
Marzenia o lekcjach poświęconych etycznej analizie różnych tekstów kultury kiełkowały we mnie od dawna, a od momentu, w którym zaczęłam uczyć etyki (po kilkunastu latach pracy w charakterze polonisty) i w którym zorientowałam się, że tak naprawdę wydawnictwa metodyczne są w stanie zaoferować mi bardzo niewiele, marzenia już nie przestawały dawać mi spokoju. Jako polonistka oczywiście też nie ograniczam się do podręcznika, ale nie jestem skazana na tworzenie całego zaplecza metodycznego we własnym zakresie. A gdyby tak przeczytać z całą klasą wiersz, opowiadanie i zastanowić się, co przeżył bohater literacki? Nie pytać o świat przedstawiony oraz porównanie homeryckie? Popatrzeć na obraz i nie pytać o jego kompozycję? Nie stawiać ocen…?
Z niepokojem obserwuję, jak rodzice uczą swoje małe dzieci, jak funkcjonować „we współczesnym świecie”. Często są przekonani, że trzeba się „rozpychać łokciami”, by nie dać się pokonać innym. Mylą modne pojęcie asertywności z agresją. W mediach społecznościowych można zaobserwować, że ludzie stają się ekspertami od wszystkiego. Dzieci, które twierdzą, że uczą się rzeczy, które im się w życiu nie przydadzą, że należy wybierać tylko to, co się najbardziej opłaca, nie wyrażają własnej opinii, tylko powtarzają to, co słyszą w domach. Lekturą obowiązkową każdego dorosłego człowieka powinny być znane mi od dawna książki Elżbiety Olszewskiej i Ireny Koźmińskiej z Fundacji ABC XXI Cała Polska Czyta Dzieciom1. Świadomoś...