Sztuka - co daje nam kontakt z nią?

Tak jak niektórzy twierdzą, że w dobie filmu, internetu i komputerów niepotrzebne są nam książki, tak spotkać można i osoby lekceważące znaczenie sztuki, zwłaszcza tzw. elitarnej, w życiu człowieka. Im dzieło bardziej skomplikowane czy niejednoznaczne, nieoczywiste, tym bardziej może wydawać się „dziwaczne”, „wydumane” lub „bezsensowne”. Nie brak, nie tylko wśród uczniów, osób, które tak właśnie do sztuki podchodzą. Stąd już tylko krok do refleksji o treści „a po co to komu?”, która niepostrzeżenie zmienia się w pytanie retoryczne.

Tyle że to wcale nie jest pytanie retoryczne. Znając wartość sztuki, jej znaczenie dla człowieka – w tym dla jego rozwoju – można dać na to pytanie długą, wielowątkową i miejscami zaskakującą odpowiedź.
Truizmem będzie stwierdzenie, że sztuka jest jednym z najistotniejszych elementów kultury, wręcz jednym z jej filarów. Trzeba to jednak uczennicom i uczniom uświadomić. Znajomość, choćby pobieżna, sztuki tworzonej w ramach danego kręgu kulturowego, pozwala lepiej poznać i zrozumieć daną kulturę, lepiej się w niej poruszać. Dla nas, mieszkających w Polsce i wrośniętych w polską kulturę, szczególne znaczenie będzie miała rodzima sztuka – i to zarówno ta określana jako elitarna, wysoka, jak i ludowa czy popularna. Jeśli zarazem chcemy jednak czuć się Europejczykami, warto, abyśmy poznali również kulturowy dorobek Europy – w tym sztukę. Podobnie, jeśli chcielibyśmy być obywatelami świata…

Jednak znajomość sztuki czy też wrażliwość na nią będzie nam przydatna nie tylko do tego, by lepiej poruszać się w kulturowej 
rzeczywistości. Sztuka spełnia bowiem znacznie więcej funkcji. Może ona mieć walor estetyczny (wywoływać przyjemne przeżycia estetyczne), komunikacyjny (być drogą porozumienia twórcy z odbiorcą), poznawczy (poprzez poznawanie dzieła, poznajemy też stojącą za nim historię i świat z czasów, kiedy to dzieło stworzono), intelektualny (dzieło czy utwór jest źródłem bodźców, których percepcja aktywizuje nasz umysł i rozwija go), wychowawczy i etyczny (być nośnikiem cennych wartości i postaw, uczyć, skłaniać do refleksji i zmiany), metafizyczny (wywoływać uczucia wiążące się z duc...