Pisownia liczebników ułamkowych
Liczebniki ułamkowe pół, półtora i ćwierć piszemy albo łącznie, albo rozdzielnie. Łącznie wtedy, gdy występują z rzeczownikami w mianowniku bądź z przymiotnikami, np. ćwierćfinał, półgodzinny. Rozdzielnie zaś z rzeczownikami, ale w dopełniaczu, np.: półtora dnia.
POLECAMY
Pisownia rzeczowników zakończonych na -ctwo, -dztwo, -stwo
Skoro dziś Polonistyczne rozważania o kulturze i poprawności języka poświęcone są w całości ortografii, omówmy również temat rzeczowników, które nazywają pojęcia lub cechy kończące się cząstką -two. Mogą one przyjąć różne zakończenia (-ctwo, -dztwo albo -stwo).
Jeżeli w zakończeniu tematu, od którego wyraz pochodzi, jest t, c, ć, cz albo k, piszemy -ctwo (np.: kupiec – kupiectwo, lotnik – lotnictwo). Jeśli zaś jest d, dz bądź dź, piszemy wówczas -dztwo. Oto przykłady: śledzić – śledztwo, przywódca – przywództwo.
Pozostałe sytuacje obligują nas do zapisu -stwo, np.: ubogi – ubóstwo, towarzysz – towarzystwo.
Pisownia – em, en, om, on, ą i ę
Pisownia tzw. nosówek, czyli samogłosek nosowych, sprawia problemy nie tylko naszym uczniom, ale nierzadko również nam samym, dlatego
w tym artykule przypominam zasady dotyczące połączeń em, en, om, on oraz właśnie nosówki ą i ę.
Połączenia om i on oraz em i en piszemy w wyrazach, które zostały zapożyczone z innych języków (np.: komputer, rondel, temperatura, potencja), a także w wielu wyrazach polskich zakończonych na -ka (zob.: łazienka, palemka, powiedzonka, kromka).
Warto również pamiętać, że końcówkę -om piszemy zawsze w celowniku liczby mnogiej wszystkich rzeczowników (bohaterom, a nie: *bohaterą; gościom, a nie: *gością itd.).
W pozostałych sytuacjach piszemy ą i ę.
Pisownia -i, -ji, -ii w zakończeniach rzeczowników
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, które są zakończone na -ja albo –ia, również stanowią źródło naszych dylematów językowych. Na co należy zwrócić uwagę w tej sytuacji?
Jeżeli rzeczowniki żeńskie są zakończone na -ja, które to zakończenie występuje po samogłoskach, mają w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku zakończenie -i, np.: nadzieja – nadziei, s...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Polonistyka"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!