Jak uczniowie różnych typów szkół ponadpodstawowych postrzegają żeńskie nazwy zawodów?

Czym są formy feminatywne i od jak dawna funkcjonują w języku polskim?

Bardzo interesującym aspektem badania terminu „feminatyw/feminatywy” jest to, że nie znajdziemy tego pojęcia w internetowym słowniku Wydawnictwa Naukowego PWN. Zrozumiały jest brak takiego hasła w starszych słownikach tradycyjnych, ale źródła internetowe są aktualizowane na bieżąco, mimo to próżno szukać rzeczonego hasła słownikowego. Jedynym miejscem, w którym możemy znaleźć interesujące nas hasło, jest Poradnia Językowa PWN. Użytkownicy pytają specjalistów o zastosowanie wyrazów, możliwe warianty fleksyjne lub ich podstawy językoznawcze. Feminatywy funkcjonują również w dyskursie społecznym, za każdym razem wywołując emocje, gdy pojawią się w artykułach prasowych. Dowodzi to, że użytkownicy języka polskiego są zainteresowani tematem. Jak zatem zdefiniować formy feminatywne? 

Według definicji Marka Łazińskiego (O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa 2006) feminatywy to: „słowa rodzaju żeńskiego, mające na końcu końcówkę tematyczną -y, -a, -i lub -o, o ile nie są to wyrazy pochodzenia obcego lub męskie, przybierające w rodzaju żeńskim końcówkę -a”.   

W ostatnich latach powstają publikacje, których celem jest przybliżenie Polakom żeńskich wariantów nazw wykonawców czynności. Dla wielu użytkowników formy feminatywne są czymś nowym i nieznanym. Wśród językoznawców nie jest to jednak zagadnienie nieznane, a próba ich stworzenia podjęta była już przez Jakuba Wujka w jego tłumaczeniu Biblii z 1599 r.
W wymienionym tekście funkcjonuje translacja: „I zbudował Pan Bóg z żebra, które wyjął z Adama, białągłowę, i przywiódł ją do Adama. I rzekł Adam: To teraz kość z kości moich, i ciało z ciała mego: tę będą zwać Mężyną; bo z męża wzięta jest. Przetóż opuści człowiek ojca swego i matkę, a przyłączy się do żony swéj, i będą dwoje w jednem ciele. A byli oboje nadzy, to jest, Adam i żona jego, a nie wstydzili się”.

Jako pierwsze określenie kobiety w tekście wymieniona jest białogłowa. Wydaje się to oczywiste ze względu na popularność występowania tego terminu już od średniowiecza w językach słowiańskich. Zdecydowanie bardziej interesujący jest drugi termin, którego używa autor. W cytowanym tekście biblijna Ewa została określona przez tłumacza jako mężyna. Jest to słowo współcześnie nieużywane, ale dowodzi, że również w XVI w. podejmowano próby nazwania wykonawców czynności lub, jak w tym wypadku, funkcji społecznej, formami zbudowanymi na podstawie tematu słowa rodzaju męskiego „mąż”. Nieco dalej Jakub Wujek tłumaczy, że Ewa została określona w ten sposób, ponieważ z mę...