Walczyć z wiatrakami - frazeologia w języku współczesnym

Kompetencje komunikacyjne

Z roku na rok coraz więcej polonistów, nauczycieli, logopedów zauważa, że sztuka poprawnej komunikacji niestety zaczyna nastręczać młodym ludziom wielu problemów. Jednak największe bariery uwidaczniają się w umiejętnym stosowaniu związków frazeologicznych, a także w ogóle w rozumieniu ich znaczenia. Żartobliwie można stwierdzić, że kiedy chcemy być bezkarnie złośliwi wobec młodego człowieka, możemy bez obaw użyć przysłowia – na pewno nie zrozumie, co chcieliśmy mu przekazać… Z czego wynika to zjawisko?

Funkcje frazeologizmów

Związki frazeologiczne niewątpliwie wzbogacają język. Ożywiają tekst, urozmaicają go, czynią plastycznym. Często pełnią rolę środków stylizacji żartobliwej, ironicznej, a nawet rubasznej. Jeżeli użyjemy ich odpowiednio, będą zharmonizowane z całością wypowiedzi, zgodne z zasadami poprawnościowymi, z pewnością przemówią do wyobraźni rozmówcy. Mogą wywołać u niego ciąg skojarzeń, zachęcić do doszukiwania się ukrytych znaczeń, łączenia faktów. Pozwalają na dokładniejsze wyrażanie myśli i oddziałują emocjonalnie na odbiorcę wypowiedzi. Świadczą o sporej wiedzy i oczytaniu danego użytkownika języka. 

POLECAMY

Przyczyny problemów z frazeologizmami

Wtym miejscu zarysowuje się pierwsze źródło problemów w umiejętnym posługiwaniu się związkami frazeologicznymi – spadek czytelnictwa w polskim społeczeństwie. Czytamy coraz mniej, coraz więcej oglądamy i słuchamy. Stymulujemy głównie ośrodki prawej półkuli mózgowej. Skutki to, niestety, uboższe słownictwo, niewielka wyobraźnia, problemy z szeroko pojętą komunikacją. Jeżeli przeciętny użytkownik języka polskiego niewiele czyta, nie jest w stanie zrozumieć frazeologizmów, gdyż te – przekazywane z pokolenia na pokolenie – stanowią najstarsze złoże słownikowe, w którym bez trudu można odnaleźć ślady mitologiczne i biblijne, odwołania do literatury światowej, polskiej, a także nawiązania do historii. Wiele związków frazeologicznych powstało więc dawno temu. Odnosiły się do elementów ówczesnej rzeczywistości, którym nie odpowiadają obecne realia w otaczającym świecie; i tu odnaleźć możemy drugie źródło omawianego problemu. Ponieważ nie dla wszystkich te związki są zrozumiałe, mogą być błędnie użyte. Z perspektywy językoznawcy można zauważyć...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI