O zaburzeniach komunikacji językowej

Ponad 80% oddycha ustami zamiast nosem. Około 20% dzieci ma wady wymowy. Badania wykazują, iż w grupie uczniów doświadczających trudności szkolnych, dzieci z wadami wymowy jest 30–40%. Większa częstotliwość występowania uczniów z wadami wymowy wśród tych, którzy przeżywają niepowodzenia szkolne, świadczy o istniejącej między tymi zjawiskami zależności. Do najczęściej występujących problemów należą:

• opóźnienie rozwoju mowy, 
• zaburzenia artykulacji (niewyraźna wymowa), 
• niepłynność wypowiedzi (jąkanie),
• nieumiejętność zrozumienia cudzej wypowiedzi,
• kłopoty z gramatyką i słownictwem.

Przyczyny i objawy tych zaburzeń mogą być różne. Jedno jest pewne – ich występowanie ma duży wpływ na funkcjonowanie dziecka w szkole. Jest podłożem nie tylko niepowodzeń w nauce (błędy w pisaniu, trudności w czytaniu, rozumieniu czytanych treści), ale problem ten może również niekorzystnie wpływać na kształtowanie osobowości dziecka. 

Mowa mowie nierówna 

Posługiwanie się przez dziecko mową artykułowaną nie jest czynnością wrodzoną tak jak ssanie czy połykanie. Mowa kształtuje się stopniowo pod wpływem działania wielu różnorodnych czynników. Sam proces wytwarzania mowy rozpoczyna się w mózgu od powstania myśli i przetworzenia jej na odpowiednie sygnały sterujące mechanicznymi ruchami artykulatorów. Uaktywnione są wtedy narządy biorące udział w wytwarzaniu sygnałów dźwiękowych: płuca, krtań, język, wargi, podniebienie miękkie, żuchwa, jama gardłowo-nosowa. Natomiast odbiór wypowiedzi obejmuje przede wszystkim procesy słyszenia oraz analizy komunikatu w celu zrozumienia jego treści. Niebagatelne znaczenie odgrywają również warunki społeczne, kontakt dziecka ze środowiskiem, z innymi ludźmi mówiącymi. Jak widać, w procesie kształtowania się mowy współgrają ze sobą czynniki biologiczne i społeczne. 

Naukowcy udowodnili, że mowa ma specyficzną strukturę czasową. Można wymienić poziom głosek (w mowie płynnej trwają ok. 40 mi...