POLECAMY
Tak różnorodna obecność w doświadczeniu egzystencjalnym dzieci, młodzieży i osób dorosłych powoduje, że literackie i pozaliterackie teksty kultury funkcjonują w edukacji polonistycznej na wszystkich poziomach kształcenia. Pojawienie się różnych tekstów kultury na „godzinach polskiego” umożliwia dyskurs o wielu kontekstach, pozwala uatrakcyjnić odbiór literatury, a także zachęcić uczniów do sięgnięcia po tomik wierszy, zbiór opowiadań, powieść czy też formę dramatyczną. Teksty pozaliterackie przyczyniają się do rozwoju kompetencji kulturowych oraz poszerzenia strefy odbioru sztuki. Dzięki pracy z wieloma tekstami kultury szkolny polonista zyskuje możliwość inicjowania rozmów i dyskusji o różnych aspektach aktywności człowieka, społeczeństwa, narodu. Bez wątpienia, świetna ekranizacja, porywające wykonanie utworu muzycznego, znakomity teledysk, ekspresywna piosenka, reprodukcja wybitnego obrazu czy plakatu stanowią istotny komponent nowoczesnych strategii nauczania języka polskiego1, ponieważ wzbogacają treści kształcenia, podnoszą atrakcyjność lekcji (uczniowie chętnie odwołują się do przykładów spoza literatury), stanowią przekaz istotny pod względem znaczeniowym i formalnym dla młodych „tubylców cyfrowych”. Dodatkową zachętą
dla e-nastolatków jest fakt, że kontakt z wieloma innymi tekstami kultury jest możliwy przez media audiowizualne i nowe technologie, co może intensyfikować zainteresowanie przedstawicieli młodego pokolenia. Na ogromny potencjał środków audiowizualnych i cyfrowych w kształtowaniu odbioru tekstu literackiego poprzez pryzmat analizy różnych tekstów kultury zwrócił uwagę Sławomir Jacek Żurek, który zachęcał nauczycieli do wykorzystywania takich narzędzi podczas lekcji języka polskiego2.
Trudna sztuka rozwijania wrażliwości uczniów na teksty kultury
Od dekady uczniowie i nauczyciele obserwują ekspansję tekstów kultury na egzaminie maturalnym. Wzrost ich obecności i coraz większe znaczenie, jakie przypisuje się pozaliterackim tekstom kultury, jest konsekwencją rewolucji cyfrowej, ekspansji mediów elektronicznych, dominacji kultury wizualnej i ikonosfery internetu. Współcześni
uczniowie zostali ukształtowani przez kulturę obrazu i obrazka, dlatego okocentryczność zdominowała procesy poznawcze przedstawicieli „pokolenia Google’a”. Trudno dziś wyobrazić sobie lekcje języka polskiego, podczas których zabrakłoby odniesień do tekstów ikonicznych: obrazów malarskich, grafiki, reklamy wizualnej, plaka...
