Założenia metody Montessori wsparciem dla neuroróżnorodności

Założenia metody Montessori

Maria Montessori oparła swój system na założeniach tzw. ruchu nowego wychowania, które przeciwstawiało się tradycyjnemu organizowaniu szkoły i procesu edukacyjnego w ogóle, sformułowanemu przez niemieckiego filozofa, psychologa i pedagoga Johanna Friedricha Herbarta (żyjącego na przełomie XVIII i XIX stulecia).

W poniższej tabeli znajduje się porównanie głównych założeń obu systemów. 

Włoska lekarka Maria Montessori w centrum swojej metody postawiła dziecko, poznanie jego indywidualnego profilu rozwoju, potrzeb, aktywności i zainteresowań, a co za tym idzie – stworzenie odpowiednich, czyli adekwatnych do rozpoznanych potrzeb, warunków rozwoju. W bogatej literaturze opisującej szczegółowo stworzony przez nią system można jednak wyróżnić trzy główne obszary, które powodują, że jego zastosowanie jest możliwe nie tylko na różnych etapach edukacyjnych, ale także w pracy z uczniami ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami.

Obszar pierwszy: aktywność

Maria Montessori, jako absolwentka studiów medycznych, zwracała szczególną uwagę na biologiczny aspekt funkcjonowania człowieka. Twierdziła, że aktywność jest naturalną potrzebą dziecka i ważnym czynnikiem, wręcz fundamentem jego rozwoju. Aktywność, jako cecha każdego żywego organizmu, pozwala zaobserwować postępy w jego rozwoju, a w wypadku ich braku stwierdzić zaburzenia czy nieprawidłowości i podjąć działania wspierające lub korygujące. Warto zwrócić uwagę, że aktywność służy budowaniu osobowości, dążeniu do samodzielności, niezależności, rozwijania posiadanego potencjału. Pomaga ponadto w poszukiwaniu i rozwijaniu zainteresowań. Z czasem może także świadczyć o pojawiających się uzdolnieniach. Aktywność powinna być zatem stałym elementem procesu dydaktycznego i wychowawczego.

Tab. 1. Porównanie modelu tradycyjnej szkoły herbartowskiej ze szkołą „nowego wychowania”