Wrocław między wierszami

Motyw miasta w literaturze regionalnej

Polski w praktyce

Gdy chcemy poznać miasto lub zamierzamy poruszać się po jego zakamarkach, musimy zdać się na mapę. Jest ona statycznym obrazem, niezależnie od tego, czy mowa o zdezaktualizowanych mapach stanowiących wyposażenie szkolnych klas sprzed kilkunastu lat, czy o interaktywnych i na bieżąco aktualizowanych mapach dostępnych na urządzeniach mobilnych, umożliwiających obserwację zdjęć satelitarnych danego miejsca, niezmiennie jednak przypominających jeden z paradoksów Zenona z Elei: choć mapa wciąż ewoluuje, jest tylko stop-klatką zmieniającego się miejsca.

Słowo „mapa” wywodzi się z języka łacińskiego, w którym oznacza obrus kojarzący się z płaszczyzną. Znamienne, że Jan Parandowski w książce Mój Rzym porównał najdroższe mu miasto do arrasu1, który przecież także jest płaskim obrazem, bogatszą wersją gobelinu (do jego tkania wykorzystywano złote nici). Przyczyną wspomnianego już porównania stał się nie kruszec, ale układ komponentów i ich mnogość: bogactwo jest synonimem piękna i cudownego „współżycia epok”. O harmonii nie świadczy spójność, jakiej oczekiwalibyśmy od projektu domu. Budowy miasta nie da się zaplanować, nie tylko pod względem architektonicznym, ale i temporalnym – w zasadzie nigdy nie zostanie ona ukończona; ulice kryją w sobie „echo czasów”, okna pamiętają „odległe świty”, a „rzeczy oddalone od siebie o tysiąc lat są nićmi tego samego przędziwa”. Ważne, by w pozornie płaskim obrazie umieć dostrzec ślady wydarzeń.

POLECAMY

W jaki sposób patrzy na swoją rodzinną miejscowość gimnazjalista? Czy rozumie to współistnienie starego i nowego? Czy pamięta zdziwienie, jakie go ogarnęło, gdy po raz pierwszy próbował rozszyfrować obcojęzyczne inskrypcje na ścianach budynków? Czy domyśla się, że dziury po kulach na kamienicach we wrocławskim śródmieściu są pamiątką po II wojnie światowej, którą pamiętają jeszcze jego krewni? Czy wie, że w mieście słynącym ze Sky Tower i Mostu Rędzińskiego istnieją średniowieczne kamienice Jaś i Małgosia oraz stary Ratusz, którym udało się przetrwać wojnę? Czy wie, w jaki sposób zmieniające się miejsca kształtowały ludzi i jak wpływały na artystów?

 

...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI