739
Oboczność
– współistnienie w języku wymieniających się elementów fonetycznych lub morfologicznych danego wyrazu. (Źródło: Słownik języka polskiego)
Oboczności samogłoskowe
Dopuszczalne:
POLECAMY
- pośliznąć : poślizgnąć
- pospieszny : pośpieszny
Niepoprawne:
- włączać : włanczać
Oboczności akcentowe
Poprawne:
- muzyka
- retoryka
- logika
- ALE: muzykami, logikami
Niepoprawne
jest akcentowanie na 3. sylabie od końca wyrazów takich, jak:
atmosfera, liceum, muzeum.
POPRAWNE:
atmosfera, liceum, muzeum.
Uwaga:
W jęz. polskim obowiązuje akcent paroksytoniczny – na 2. sylabę od końca wyrazu. Odstępstwem jest: akcent na 3. sylabę od końca w wyrazach zapożyczonych z jęz. klasycznych oraz w 1. i 2. os. l. mn. czasu przeszłego, np: robiliśmy, akcent na 4. sylabę od końca w 1. i 2. os. l. mn. trybu przypuszczającego, np: robilibyśmy.
Oboczności morfologiczno-fleksyjne
Liczebniki
Poprawne:
- trzech : trzej
- czterech : czterej
- czworo źrebiąt : cztery źrebaki
- dwoje dzieci : dwójka dzieci
WAŻNE:
półtora godziny : półtorej godziny, ALE : półtoragodzinny
Przymiotniki
Poprawne:
- mądry – mądrzejszy – najmądrzejszy
- mądry – bardziej mądry – najbardziej mądry
Niepoprawne:
- bardziej wydajniejszy, bardziej mocniejsze
Rzeczowniki
Poprawne:
- doktorzy : doktorowie
- dziadki : dziadkowie
- blog : bloga
- napoi : napojów
Czasowniki
Poprawne:
- będę robiła : będę robić
WAŻNE:
przekonywać : przekonujący : przekonywający (NIE: przekonywujący)
ĆWICZENIA
Wyjaśnij pisownię wyrazów przez ustalenie odpowiednich form obocznych:
stół – stołu, morze – morski, suchy – …………, nożny – …………, zbiór – …………,
śpiwór – …………, malarz – …………, drożyzna – …………, klasówka – …………
Przeczytaj zdania, odpowiednio akcentując podkreślone wy...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Polonistyka"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!
