Uczenie pisania przez myślenie – skuteczne sposoby na przygotowanie uczniów do konstruowania logicznych wypowiedzi pisemnych

Grama(prak)tyka

Uczniowskie wypracowania są pełne niespodzianek. Czasami można w nich trafić na prawdziwe perełki. Niebanalny wstęp, dobrze poprowadzona argumentacja, sprawnie przedstawione podsumowanie. Takie prace, nawet jeśli zawierają potknięcia językowe, czyta się jednym tchem, a autora chciałoby się niemal na rękach nosić. Częściej jednak rzeczywistość wygląda inaczej. Na co zwrócić uwagę? Jak pomóc młodym ludziom w rozwijaniu warsztatu? Czy jest jeszcze nadzieja na osiągnięcie przynajmniej poziomu poprawnego? To stałe pytania, które zadaje sobie niemal każdy polonista. Co nas tak boli? Sprawdźmy!

Powtórzenia, ach, te powtórzenia

Gdybym miała skoncentrować się na najczęściej występującej usterce, wskazałabym powtórzenia. Któż z nas nie czytał o bohaterze, który był bohaterem i spotkał bohaterów? W istocie sprawa jest jednak o wiele bardziej złożona i warto bliżej się jej przyjrzeć. Często załamujemy ręce nad tą uczniowską nieporadnością, tymczasem trudno dziwić się wąskiemu zasobowi słownictwa, kiedy codziennością jest sytuacja, że młodzież czyta niewiele lub wcale. Oczywiście, pojawiają się chlubne odstępstwa od tej reguły, jednak niestety nie są tak częste, jak byśmy sobie wszyscy życzyli. Książki wciąż przegrywają z serialami czy grami komputerowymi. 

POLECAMY

Skąd zatem czerpać wzorce pięknego wysławiania się? 

Dobrym pomysłem zdaje się tworzenie wspólnych „baz słów”. Budowane razem z uczniami mapy myśli mogą zbierać wyrażenia synonimiczne, które warto wykorzystać, tworząc wypracowanie. Rzecz jasna, nie chodzi o to, by repozytorium było nie wiadomo jak rozległe, nie zaszkodzi jednak opracować najbardziej popularne hasła, by młodzi ludzie mieli skąd zaczerpnąć pomysł. Przy okazji rozszerzania słownictwa warto wziąć również pod uwagę działania ze słownikami: frazeologicznym oraz synonimów. Każdy z nich jest specyficznym źródłem wiedzy i może się okazać, że nasi uczniowie nie do końca radzą sobie z posługiwaniem się nimi. 
Innym sposobem, szczególnie efektywnym w pracy ze starszymi uczniami, jest wspólne, głośne odczytywanie fragmentów lub całości wypracowania. Okazuje się, że usłyszenie tego, co się napisało, bardzo często powoduje, że sam autor wychwytuje powtarzające się frazy i próbuje tak zmodyfikować kolejne zdania, by uniknąć niezręczności językowych. Im więcej ćwiczeń, tym lepszy efekt. Pamiętajmy jednak, że aby nasze działania miały sens, muszą paść na podatny grunt. 
Mówiąc krótko: m...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Polonistyka"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI