„Spinamy teksty”, czyli co zrobić, by nasza wypowiedź była spójna? Scenariusz lekcji języka polskiego

Wskazówka:	Lekcja powinna odbyć się po powtórzeniu materiału dotyczącego tworzenia dłuższych form wypowiedzi, tj. rozprawki czy opowiadania
Dla kogo:	dla uczniów klas VIII
Czas trwania:	90 minut
Cele:	Uczeń: zna wyrazy i wyrażenia spajające tekst oraz określa ich funkcje, tworzy wizualną formę „spinaczy tekstu”, stosuje „spinacze tekstu” w praktyce, występuje publicznie, przedstawiając wytwór pracy grupy
Pomoce  dydaktyczne:	duże spinacze (minimum 8 sztuk), kolorowe kartki, klej, nożyczki

 

Przebieg lekcji

Na początku wyświetl uczniom dwa fragmenty tekstu. W pierwszym z nich wycięto wyrażenia spajające tekst. Następnie poproś uczniów o porównanie obu fragmentów i wskazanie różnic. Młodzi ludzie zauważą, że w pierwszym tekście czegoś brakuje. Nie jest dynamiczny, nie buduje napięcia, wypowiedzenia nie łączą się płynnie z pozostałymi.

Tekst nr 1:
„Przytwierdził rybę do dzioba, rufy i do środkowej ławy. (…) Uciął kawałek linki i przytroczył dolną szczękę ryby do jej miecza, żeby pysk się nie rozwierał (…) postawił maszt, a kiedy zmontował bom oraz drąg (…), łódź ruszyła z miejsca, on zaś, współleżąc na rafie, pożeglował na południowy zachód. Rekin podpłynął od tyłu i (…) uderzył rybę kłami, stary ujrzał rozwierającą się paszczę, dziwne ślepia, usłyszał klapnięcie zębów, (…) rekin wżerał się w mięso tuż nad ogonem. Głowa rekina sterczała ponad wodą (…) i (…) wbił harpun w łeb rekina. Rekin okręcił się w miejscu (…) okręcił się jeszcze raz, wikłając się w dwa zwoje liny”.

Tekst nr 2:
„Przytwierdził rybę do dzioba, rufy i do środkowej ławy. (…) Uciął kawałek linki i przytroczył dolną szczękę ryby do jej miecza, żeby pysk się nie rozwierał (…). Następnie postawił maszt, a kiedy zmontował bom oraz drąg (…), łódź ruszyła z miejsca, on zaś, współleżąc na rafie, pożeglował na południowy zachód. Rekin podpłynął od tyłu i kiedy uderzył rybę kłami, stary ujrzał rozwierającą się paszczę, dziwne ślepia, usłyszał klapnięcie zębów, gdy rekin wżerał się w mięso tuż nad ogonem. Głowa rekina sterczała ponad wodą (…) i wtedy wbił harpun w łeb rekina. Rekin okręcił się w miejscu (…), potem okręcił się jeszcze raz, wikłając się w dwa zwoje liny”¹.

Teraz przypomnij uczniom, że tekst – aby był atrakcyjny, dynamiczny i spójny – powinien płynąć przez fale, a nie przez nie przeskakiwać. Do tego celu służą wyrazy i wyrażenia, które spajają wypowiedzenia oraz poszczególne akapity. Poproś uczniów o przypomnienie takich wyrazów i wyrażeń, a następnie zapisz je na tablicy – warto, by uczniowie wpisali je do zeszytu lub przygotowali notatkę z użyciem aplikacji wordart. 

Standardowa notatk...