118
Chociaż my, poloniści, chcielibyśmy ocalić jak najwięcej z naszego słownika języka polskiego i bronimy się przed inwazją zjawisk, które kryją się pod zgoła eufemistycznym wyrażeniem „tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny”, musimy wychodzić naprzeciw wielu nowinkom, by w ten sposób zachęcić młodzież do refleksji nad kulturą języka polskiego. Ta myśl przyświecała mi w trakcie organizacji konkursu dla uczniów klas VII i VIII. Można go przygotować z okazji Dnia Języka Ojczystego, ale również z innej wybranej okazji.
POLECAMY
Regulamin i instrukcja
Na około dwa tygodnie przed konkursem w dzienniku czy mediach szkolnych zostaje zamieszczony regulamin konkursu. Nawiasy kwadratowe oznaczają konieczność wypełnienia dokumentu odpowiednimi danymi w przypadku adaptacji regulaminu na własne potrzeby. Zamieszczoną pod regulaminem instrukcję należy odczytać uczniom podczas powitania.
REGULAMIN
- Wychowawcy zgłaszają do konkursu 2-osobowe reprezentacje z klas VII, VIII do dnia [data].
- Konkurs związany jest z językiem ojczystym.
- Konkurs odbędzie się [data] od godz. 8.50. Miejsce rozpoczęcia: przy sali nr [nr sali szkolnej].
- Celem konkursu jest rozbudzanie zainteresowania językiem polskim.
- Przebieg konkursu:
a. 8.00–8.50 – przygotowanie materiałów przez organizatora;
b. 8.50–9.35 – konkurs „Kod językowy” (o liczbie przyznanych punktów decyduje czas dotarcia na metę z odpowiednio wykonanym zadaniem);
c. 9.40–10.25 – przygotowywanie się do kolejnego etapu oraz przyznawanie punktów przez organizatora;
d. 10.35–11.00 – odpowiadanie na pytania do tekstu ukrytego pod wypełnionym kodem (Kahoot). Miejsce: sala nr [nr sali szkolnej] (o liczbie przyznanych punktów w tym etapie zadecyduje wynik w quizie);
e. 12.00 – podsumowanie konkursu i rozdanie dyplomów oraz drobnych upominków. - Na konkurs należy przynieść czarny flamaster (taki jak na egzamin!!!) oraz telefon z dostępem do internetu oraz aplikacją do skanowania kodów (pobiera się za darmo).
- Informacji na temat konkursu udziela polonist(k)a [imię i nazwisko nauczyciela].
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW I ETAPU KONKURSU „KOD JĘZYKOWY”
- Kierując się wręczoną Wam „poetycką mapą”, znajdźcie na terenie szkoły 5 zagadek ukrytych pod kodami QR… (starajcie się nie hałasować!).
- Rozwiążcie zagadki językowe i jak najdokładniej wypełnijcie pusty kod QR, który otrzymujecie wraz z mapą… (wręczam Wam dwa puste kody na wypadek pomyłki przy zaznaczaniu).
- Właściwie wypełniony kod pozwoli Wam uzyskać dostęp do wiedzy, która przyda Wam się w kolejnym etapie konkursu.
- O odblokowaniu informacji jak najszybciej powiadomcie organizatora, który przyzna Wam punkty.
- Zostańcie koło sali nr [nr sali szkolnej] w celu wzięcia udziału w kolejnym etapie konkursu (quizie przeprowadzonym na podstawie odblokowanego tekstu).
| SPIS MATERIAŁÓW DO PRZYGOTOWANIA: | TIK: |
|
|
Przebieg
1. Każda reprezentacja klasy dostaje mapę poetycką (por. rys. 1) bez informacji, co należy z nią zrobić. Uczniowie czytają wiersze i powoli rozchodzą się w różnych kierunkach – ruszają na podbój szkoły! Mogą próbować szukać motywów na szkolnych korytarzach albo zainteresować się portretami, którymi zostały udekorowane ściany, okna, gazetki ścienne.
2. Młodzież znajduje QR kody ukryte pod portretami Wisławy Szymborskiej, Adama Mickiewicza, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Adama Asnyka, Juliusza Słowackiego. Uczniowie mają dwa wyjścia – albo zaglądać pod każdy z kilkudziesięciu portretów, albo znaleźć w telefonie wiersz, sprawdzić, jak wygląda jego autor, i szukać odpowiedniego wizerunku w całej szkole (obie czynności są czasochłonne). Pod portretami wymienionych pisarzy są zagadki, po rozwiązaniu których można zamalować kody (rys. 2a i 2b). Zagadnienia są łatwe, ale niektóre pytania są tak sformułowane, że nie od razu wiadomo, o co chodzi.
Postanowiłam przygotować zagadki „w stylu młodzieżowym”, związanym z memami. Obrazki do przygotowania zagadek pobrano z https://pixabay.com/pl/.
Zagadka nr 1
To jest Przemek.
Przemek dba o język polski. Starannie dobiera wyrazy, wypowiadając się. Poprawnie akcentuje słowa. Stara się zwracać uwagę na to, by nie popełniać popularnych błędów językowych. Mówi zatem: „poszedłem”, „sweter” oraz „włączać”, zamiast „poszłem”, „swetr” oraz „włanczać”.
Bądź jak Przemek. Dbaj o język polski. Spośród podanych niżej grup wyrazów i wyrażeń wybierz te właściwe.
A dzisiaj, rok dwutysięczny piąty, liczba szklanek, cofać do tyłu
B dzisiaj, rok dwa tysiące piąty, liczba szklanek, cofać
C dzisiaj, rok dwa tysiące piąty, ilość piasku, spadać
D dzień dzisiejszy, dwa tysiące piąty, ilość piasku, spadać w dół
Odpowiedzi A i D są poprawne – zamaluj wszystkie pola 1.
Odpowiedzi B i C są poprawne – zamaluj wszystkie pola 2.
Zagadka nr 2
To jest Przemek. Przemek chce napisać list miłosny. Pamiętał o mieście, dacie, nagłówku, podpisie, a nawet o formach grzecznościowych. Teraz chciałby napisać jeszcze postscriptum, ale nie ma pojęcia, jak poprawnie napisać skrótowiec. Sabrina – narzeczona Przemka – bardzo zwraca uwagę na błędy w listach.
Bądź jak Sabrina. Wskaż błąd w zapisie skrótowca.
P.S. – jeśli ten zapis jest błędny, zamaluj wszystkie pola 3.
PS – jeśli ten zapis jest błędny, zamaluj wszystkie pola 4.
Zagadka nr 3
Tę historyjkę przeczytaj dwa razy, ponieważ zawiera haczyk.
Przemek i Sabrina stanęli na ślubnym kobiercu. Oboje wyglądają pięknie. Ona ubrała białą suknię bez rękawów, a on założył garnitur reklamowany przez Roberta Lewandowskiego.
Kto postąpił poprawnie?
Sabrina postąpiła poprawnie – zamaluj wszystkie pola 5.
Przemek postąpił poprawnie – zamaluj wszystkie pola 6.
Zagadka nr 4
Pewnego razu, sprzedając kanapki, Przemek rozmyślał o etymologii. Nie mógł doczekać się końca pracy. Planował, że pójdzie do biblioteki i wyszuka odpowiednie informacje. Niestety, czas dłużył się niemiłosiernie. Postanowił zapytać (wyglądających na oczytanych) przechodniów o ten problem.
Łysy pan powiedział mu, że imię Przemysław ma pochodzenie słowiańskie i pierwotnie brzmiało: Przemysł. Oznaczało przemysł wydobywczy, modny zresztą w czasach wczesnego średniowiecza.
Pani z pieskiem na smyczy odparła, że imię Przemek oznacza człowieka otwartego i prostego.
Komu wierzyć?
Panu – zamaluj wszystkie pola 7.
Pani – zamaluj wszystkie pola 8.
Zagadka nr 5
Przemek – z zamiłowania bibliofil, z zawodu sprzedawca kanapek – gra od roku w drużynie piłkarskiej. Właśnie ukazał się w internecie pierwszy artykuł o nim.
Przemek czyta i nie wierzy własnym oczom. Korektor przeoczył błędy interpunkcyjne.
Który fragment artykułu jest poprawny?
Drużyna Przemka w ten sposób zaczęła mecz z Bayernem, atakowała Niemców już w ich polu karnym nie dawała odetchnąć. Tyle, że skazywany na pożarcie Bayern z czasem zaczął dawać sobie z tym radę. Mistrz Niemiec męczy się w tym sezonie, obronę ma dziurawą i na pewno nie był faworytem wtorkowego meczu (...).
Drużyna Przemka w ten sposób zaczęła mecz z Bayernem, atakowała Niemców już w ich polu karnym, nie dawała odetchnąć. Tyle że skazywany na pożarcie Bayern z czasem zaczął dawać sobie z tym radę. Mistrz Niemiec męczy się w tym sezonie, obronę ma dziurawą i na pewno nie był faworytem wtorkowego meczu (...).
Niebieski – zamaluj wszystkie pola 9.
Czerwony – nie zaznaczaj żadnych pól na kodzie.
Źródło (przed przeróbką): Liga Mistrzów 2019. Liverpool – Bayern. Klapa Juergena. Hit do zapomnienia, https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/805932/liga-mistrzow-2019-liverpool-bayern-klapa-juergena-hit-do-zapomnienia [dostęp: 20.03.2020].
3. Kto zeskanuje kod, ten otrzyma dostęp do wykładu na temat historii języka polskiego (tekst jest odtwór...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Polonistyka"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!
