Witold Gombrowicz opublikował awangardową powieść Ferdydurke w 1937 r. W obszernych fragmentach swojego dzieła ukazał w groteskowy, karykaturalny sposób szkołę w jej kształcie międzywojennym (choć inspiracją był tu niewątpliwie również system szkolnictwa sprzed 1914 r.). Gombrowicz wrócił do szkoły, by dać egzemplifikację podstawowym założeniom swojej filozofii – głównie pojęciu formy. Jednak Ferdydurke z zaskakującą aktualnością mówi nam o zasadach funkcjonowania szkół współczesnych. Ukazuje pewien schemat konstrukcyjny edukacji, który obecny jest w polskiej szkole do dziś i czyni z niej często teatr (żeby nie powiedzieć: kabaret), grę pozorów, wzajemny proces wtłaczania się w schematy i zależności (czyli czyni aktualnym to wszystko, co kryje się w warstwie filozoficznej powieści Gombrowicza)[1].
Autor: Jarosław Cieślak
Nauczyciel języka polskiego w V Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa oraz logopeda. Publikował artykuły w „Ruchu Literackim”, „Akancie”, „Galerii” i w pracach zbiorowych. Członek Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza oraz pomysłodawca i organizator Ogólnopolskiego Konkursu Multimedialnego i Plastycznego „Śladami Mickiewicza”.