35 www.czasopismopolonistyka.pl faza normingu – mniej lub bardziej sformalizowane ustalenie zasad współpracy i norm grupowych, ostateczne wyłonienie się liderów, osadzenie się członków grupy w swoich rolach; faza performingu – czas, w którym grupa ostatecznie pokonała trudności komunikacyjne, ustaliła plan działania i normy współpracy, a tym samym jest gotowa do efektywnego działania; faza adjourningu – czas pożegnania, zamknięcia i przedstawienia projektu. Faza bogata w podsumowania, sesje feedbackowe, refleksje wokół sukce- sów i błędów. Mechanizmy psychologii społecznej w pracy projektowej Wyzwaniem w pracy projektowej bywa także znany w psychologii społecznej efekt rozproszenia odpowiedzialności, gdy wybrani członkowie grupy nie czują się wystarczająco odpowiedzialni za efekt końcowy projektu i nie angażują się w jego realizację. Powodów może być wiele: brak identyfikacji z grupą lub zadaniem projektowym, konflikty zespołowe, brak kompetencji interpersonalnych koniecznych do efektywnego współdziałania. Tu także istotna jest rola moderatora procesu, który przedyskutuje z członkami zespołu ich potrzeby, odczucia, pokieruje procesem czy wejdzie w rolę mediatora w razie konfliktu. Ciekawym zjawiskiem obserwowanym nieraz w pracy projektowej bywa też syndrom myślenia grupowego, w którym spójność grupy liczy się bardziej niż wypracowanie najlepszych rozwiązań. Może być to powiązane z regułą autorytetu, gdy członkowie zespołu w konformistyczny sposób podążają za propozycjami lidera lub większości, obawiają się przeciwstawić czy wyrazić swoje poglądy, przyjmują poglądy innych. Rola flow w projektach edukacyjnych Obserwując pracę nad zadaniami projektowymi, często widzę twórców projektów w stanie głębokiego zaangażowania w proces, który przypomina stan flow znany nam z psychologii pozytywnej. Członkowie grup projektowych są w stanie immersji, zanurzenia – towarzyszy temu wiele pozytywnej energii. Jak mawiał Mihaly Csíkszentmihályi, autor koncepcji flow, „tancerz staje się tańcem, a piosenkarz staje się piosenką”, odnosząc się do efektu zanurzenia towarzyszącego flow. Odczucie flow oczywiście sprzyja efektywności procesu, wzmacnia produktywność i postawę proaktywną. Aby projekt praktyczny realizowany w działaniu miał szansę wprowadzić uczniów czy studentów w stan przepływu, warto budować w szkołach, na uczelniach tzw. autoteliczne środowisko pracy, które zdefiniował Stefan Falk. Falk zachęcał menedżerów do wykorzystania narzędzi psychologii pozytywnej w środowiskach korporacyjnym i biznesowym. Jednak reguły autotelicznego środowiska pracy swobodnie można przenieść także na grunt edukacji. Główne założenia, sprzyjające doświadczaniu flow w pracy czy edukacji, to: jasność i klarowność celu/zadania; rola w projekcie odpowiadająca naturalnym predyspozycjom i talentom członków zespołu; regularny feedback; realizatorzy projektu powinni mieć swobodę wyboru tematu – im temat bliższy zainteresowaniom członków zespołu, tym większa szansa na powodzenie; zadania powinny być dopasowane do kompetencji uczestników projektu i powinny stanowić dla nich wyzwanie; zadania o charakterze rutynowym, monotonne czy zbyt proste mają mały potencjał angażowania uczestników; warunki środowiskowe powinny sprzyjać skupieniu uwagi na projekcie – ważna jest przestrzeń, w której pracujemy, usunięcie dystraktorów i rozpraszaczy. Istotne jest dobre samopoczucie i motywacja członków zespołu. Korelacje między autotelicznym środowiskiem, doświadczaniem przepływu a efektywnością obrazuje poniższa infografika: Akademia rozwoju nauczyciela Marta Nowakowska Psycholog, trener kompetencji psychospołecznych, wykładowca. Na co dzień związana z psychologią edukacji. Wykłada przedmioty psychologiczne na Collegium Da Vinci i Uczelni Korczaka. Autoteliczne środowisko pracy Doświadczenie przepływu Wzrost produktywności
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==