13 www.czasopismopolonistyka.pl Polski w praktyce matematyka: trudności z wykonywaniem zadań w pamięci, błędne przepisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych, przestawianie cyfr (56 – 65), biologia, chemia, geografia: trudności z opanowaniem terminologii, niski poziom graficzny wykresów czy łańcuchów reakcji chemicznych, języki obce: trudności z zapamiętaniem nowych słówek, z prawidłową wymową, trudności w pisaniu ze słuchu, występujący zapis fonetyczny. Nauczycielu, specjalisto! Jesteś bardzo ważną osobą w życiu ucznia z dysleksją. Być może będziesz pierwszą dorosłą osobą, która da poczucie wsparcia i zrozumienia, która przypomni, że mimo doświadczanych trudności nadal można osiągać sukcesy. Proces diagnozy dysleksji – rola nauczycieli i specjalistów szkolnych W proces diagnozy dysleksji oprócz dziecka zaangażowani są także rodzice, specjaliści szkolni oraz nauczyciele. Przed diagnozą Nauczyciel najczęściej pierwszy dostrzega trudności w czytaniu i pisaniu u ucznia, szczególnie nauczyciel języka polskiego. Informuje rodzica o zauważonych trudnościach i przygotowuje dokument „Informacje o uczniu” dla diagnostów w poradni psychologiczno- -pedagogicznej. W trakcie diagnozy Na wniosek rodzica, po ukończeniu przez dziecko trzeciej klasy szkoły podstawowej, odbywa się diagnoza dziecka w poradni psychologiczno-pedagogicznej (publicznej lub niepublicznej będącej na liście placówek kuratorium). Informację o tym, która rejonowa (publiczna) poradnia ma na swojej liście daną szkołę, można uzyskać od pedagoga szkolnego. Rodzic bierze udział w wywiadzie diagnostycznym i dostarcza potrzebną dokumentację (w tym przygotowaną przez nauczycieli). Diagnoza w kontakcie bezpośrednim z uczniem złożona jest z dwóch części – badania pedagogicznego i badania psychologicznego. Po diagnozie Po wydaniu przez poradnię opinii psychologiczno- -pedagogicznej diagności (psycholog i pedagog) omawiają diagnozę z rodzicami. Następnie rodzice dziecka mogą udostępnić dokument szkole, co będzie Druga definicja warta uwagi pochodzi z 2007 roku z Europejskiego Towarzystwa Dysleksji, które definiuje dysleksję jako „odmienny sposób nabywania umiejętności czytania i pisania oraz ortografii”, pomijając tym samym takie sformułowania jak „zaburzenie”, „deficyt”, „trudności”. Za Martą Bogdanowicz należy dodać, że dysleksja występuje u uczniów w granicach normy intelektualnej (często o wysokiej sprawności intelektualnej), a także dysponującymi sprawnymi narządami ruchu, zmysłami wzroku i słuchu. Dysleksja dotyczy około 10–15% populacji, czyli w praktyce w klasie szkolnej mamy średnio trzech ucz- niów z dysleksją. Potwierdzają to coroczne raporty Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, które podają, jaki odsetek uczniów skorzystał z dostosowań na egzaminach zewnętrznych ze względu na diagnozę specy- ficznych trudności w uczeniu się. Na egzaminie ósmo- klasisty z języka polskiego w 2022 roku z dostosowań skorzystało 14% uczniów z dysleksją (cke.gov.pl). Warto zaznaczyć, że powszechne w dyskursie pub- licznym sformułowania „dyslektyk” czy „osoba dyslektyczna” mogą prowadzić do stygmatyzacji. Podej- ście inkluzywne (włączające) propaguje posługiwanie się językiem stawiającym osobę przed diagnozą (person-first language), zwracając uwagę na to, że dana cecha (dysleksja) nie definiuje tej osoby. Oznacza to, że zamiast „dyslektyka” mamy w klasie „osobę z dysleksją”. Objawy dysleksji w życiu szkolnym Warto uświadomić sobie, że dla ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się każdy test i każda pisemna praca domowa to tak naprawdę sprawdzian czytania i pisania. Oznacza to, że objawy zarówno dysleksji czy dysortografii, jak i dysgrafii mogą występować na wszystkich przedmiotach szkolnych, a nie jak powszechnie się uważa – tylko na języku polskim. Aby móc trafnie i skutecznie dobierać metody nauczania dostosowane do ucznia, warto wiedzieć, jak dysleksja może się przejawiać na różnych przedmiotach szkolnych: język polski: trudności z czytaniem na głos – obniżone tempo oraz poziom rozumienia, liczne pomyłki i męczliwość, błędy w pisaniu ze słuchu i przepisywaniu mimo znajomości zasad ortograficznych, niska jakość grafii, historia: trudności z zapamiętaniem informacji ułożonych w sekwencje, np. chronologiczne wydarzenia historyczne, zapamiętywanie nazwisk i dat,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==