Listopadowe wydanie czasopisma „Polonistyka” poświęcone jest rozważaniom o koncepcjach czasu w literaturze. Postulaty ruchu Slow, będącego odpowiedzią na życie w kulturze nieustannego pośpiechu, przybliża czytelnikom kanadyjski dziennikarz i pisarz Carl Honoré. Motyw śmierci w literaturze analizuje dr Marzena Tyl, zagłębiając się w lekturze książki pt. „Oskar i pani Róża” Erica-Emmanuela Schmitta, opowiadaniu Idy Fink zatytułowanym „Wiosenny poranek” i powieści epistolograficznej pt. „Dziewczyna z pomarańczami” Josteina Gaardera.

Zachęcamy Państwa również do lektury wywiadu miesiąca, w którym Magdalena Grzebałkowska opowiada o fenomenie polskiego reportażu. Ponadto, w rubryce „Akademia rozwoju nauczyciela” publikujemy konspekt warsztatów szkolnych zatytułowany „Porozmawiaj ze mną – o sztuce wywiadu”, opracowany przez Małgorzatę Głazowską i Agnieszkę Warzechę. W tym samym dziale poruszamy zagadnienia związane trudnościami w ocenianiu prac pisemnych i analizujemy treści edukacyjne, które zawiera podstawa programowa – język polski.

Motyw śmierci w literaturze

W rubryce „Horyzonty polonistyki” publikujemy artykuł dr Marzeny Tyl zatytułowany „«Dla życia nie ma innego rozwiązania niż żyć»” – motyw śmierci na lekcjach języka polskiego”. Autorka przekonuje w nim czytelników, że powinniśmy rozmawiać z dziećmi o sensie istnienia i o umiejętności korzystania z życia. Analizując motyw śmierci w literaturze, dr Małgorzata Tyl przytacza fragmenty książki pt. „Oskar i pani Róża” Erica-Emmanuela Schmitta, „Dziewczyny z pomarańczami” Josteina Gaardera i opowiadania „Wiosenny poranek” Idy Fink.

Dr Marzena Tyl proponuje skorzystać z furtki, jaką otwiera przed nauczycielami podstawa programowa języka polskiego i omówić powyższe publikacje podczas szkolnych zajęć, tym bardziej, że temat cierpienia i śmierci jest trudny, a co za tym idzie – często w naszej kulturze pomijany.

Państwa uwadze polecamy wywiad miesiąca zatytułowany „Na dwoje babka wróżyła, czyli o fenomenie polskiego reportażu”. Magdalena Grzebałkowska – polska pisarka i reporterka – komentuje fakt wręczenia Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Swietłanie Aleksijewicz, wybitnej białoruskiej reportażystce i dziennikarce, opowiada o narzędziach literackich, z jakich korzysta w codziennej pracy i zbieraniu materiałów do kolejnej książki.

Warsztaty szkolne – zapoznajemy uczniów z cechami gatunkowymi wywiadu

„Wywiad to nic innego jak rozmowa, a ta – jak przepowiadają ostatnio dziennikarze – powoli umiera. Może właśnie dlatego warto zachęcić swoich uczniów na warsztatach lub w ramach lekcji języka polskiego do rozmawiania, oderwania się od elektroniki i prowadzenia żywego dialogu ze sobą nawzajem. Proponowane zajęcia można wykorzystać w ramach dodatkowych godzin z Karty Nauczyciela, ale świetnie będą funkcjonowały także jako dodatek do omawiania dowolnej lektury” – piszą Małgorzata Głazowska i Agnieszka Warzecha, przekazując czytelnikom konspekt warsztatów szkolnych zatytułowany „Porozmawiaj ze mną – o sztuce wywiadu”. Z pomocą niniejszego opracowania uczniowie poznają cechy gatunkowe wywiadu, zapoznają się z różnymi przykładami wywiadów i ćwiczą umiejętność pracy w grupach. Autorki przekonują, że zaproponowane warsztaty szkolne można przeprowadzić na każdym etapie edukacji, gdyż przedstawiony projekt zajęć ma charakter uniwersalny i sprawdza się dla każdej lektury szkolnej.

Nowa podstawa programowa – język polski

„Zgodnie z zapisami podstawy programowej języka polskiego, jednym z celów kształcenia na każdym etapie edukacyjnym jest wyposażenie uczniów w umiejętność tworzenia wypowiedzi, tak by posługiwali się polszczyzną poprawnie, a więc świadomie i odpowiednio do sytuacji, zarówno w jej odmianie mówionej, jak i pisanej. Umiejętność pisania zdobywa dziecko z dużym trudem, dopiero w szkole, i to na lekcjach języka polskiego, podczas gdy umiejętność mówienia przyswaja sobie z łatwością w środowisku rodzinnym i rozwija tę umiejętność nie tylko na lekcjach wszystkich przedmiotów, ale również w kontaktach społecznych poza szkołą. Dlatego pisanie należy konsekwentnie w szkole ćwiczyć” – podkreśla Natalia Kuźmińska w tekście zatytułowanym „Ocenić pisanie czy podpisać się pod wystawioną oceną? Wokół trudności z ocenianiem prac pisemnych”. Autorka przekazuje czytelnikom schemat oceniania prac pisemnych wraz z podziałem na etapy edukacyjne, a także wymienia kryteria oceny rozprawki i charakterystyki.

Kim jest człowiek ponowoczesny? Czy żyje on w zupełnie nowej rzeczywistości? Co mówi nam o nas nasze rozumienie czasu? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w felietonie Piotra Langowskiego zatytułowanym „Czas i człowiek ponowoczesny”. Rozważania autora na temat historycznych i współczesnych koncepcji czasu zamykają niniejszy numer czasopisma.