Na łamach piątego wydania czasopisma „Polonistyka” podejmujemy temat współczesnych sposobów analizowania problemu relacji między autorem a dziełem i wskazujemy na rolę pisarza w społeczności. W tym miesiącu szczególnie ważna jest dla nas poezja Juliana Tuwina – sięgamy do dzieciństwa poety, by móc spojrzeć z szerszej perspektywy na jego twórczość. Powracamy także do mitu „poety przeklętego” – pokazujemy jego znaczenie dla odbioru poezji Rafała Wojaczka i samej koncepcji jego dzieł. W maju omawiamy również polskie lektury szkolne – zastanawiamy się, które z pozycji obowiązkowych można przekazać współczesnemu, młodemu czytelnikowi. Ponadto na łamach tego numeru wyjaśniamy, jaki wpływ wywiera neurodydaktyka na efektywność procesu uczenia się.
W niniejszym numerze czasopisma pragniemy przybliżyć Państwu sylwetkę autora, który jest w Polsce stosunkowo nieznany – zachęcamy tym samym do lektury artykułu Klaudii Kinowskiej pt. „«Austria, Austria, Austria, a komu innemu miałbym oddać krew?» – artystyczne porachunki Thomasa Bernharda z rzeczywistością”. Autorka odsłania problemy, jakie Thomas Bernhard jako twórca, miał w Austrii, a tym samym podkreśla rolę pisarza w budzeniu uśpionych sumień współrodaków. „Thomas Bernhard, przyjmując rolę «austriackiego sumienia», w swoich wcześniejszych dziełach często zajmował się problemem zbiorowej pamięci oraz kwestią podskórnego antysemityzmu, jednak szczególnie sugestywny wizerunek zakłamanej narodowej mentalności dał w dramatach: «Na szczytach panuje cisza», «Przed odejściem w stan spoczynku» oraz «Plac bohaterów». Ostatni z wymienionych, zrealizowany jako spektakl w wiedeńskim Burgtheater we współpracy z niepokornym reżyserem, Clausem Peymannem w roku 1988 bezpośrednio traktujący o losie żydowskich obywateli, ponownie ujawnił wzajemne antagonizmy” – pisze Klaudia Kinowska.
W rubryce „Polski w praktyce – tajniki warsztatu” publikujemy artykuł Marcina Jaworskiego zatytułowany „«Rafał Wojaczek». Liryka i autobiografia”, zachęcając Państwa do podjęcia rozmowy na temat twórczości tego świadomego poetyckiego rzemiosła literata podczas zajęć lekcyjnych. Rafał Wojaczek jest bez wątpienia jednym z najżywiej pamiętanych poetów dwudziestego wieku. Marcin Jaworski podkreśla, że „o poezji Wojaczka można powiedzieć, że jest głęboko osadzona w tradycji, wyrafinowana formalnie i zawiera przemyślanie wykreowane, tekstowe «ja» oraz że jest autentycznym, niepowtarzalnym świadectwem i częścią egzystencji jej autora”.
W majowym numerze czasopisma „Polonistyka” publikujemy recenzję arcyciekawej książki, która pozwala lepiej zrozumieć naturę umysłu z pomocą najnowszych osiągnięć neurodydaktyki – nauczania przyjaznego mózgowi. „Neurodydaktyka zajmuje się wypracowywaniem nowych rozwiązań edukacyjnych, które opierają się na zdolności mózgu do adaptacji w zmieniających się warunkach, czyli po prostu na procesie uczenia się. Tej właśnie nowej dziedzinie poświęcona jest książka Marzeny Żylińskiej. Zainteresuje ona zarówno nauczycieli, jak i rodziców, wyjaśnia bowiem, w jaki sposób mózg zmienia się pod wpływem nowych doświadczeń, daje wskazówki, jak stworzyć stymulujące dla jego rozwoju środowisko” – pisze Beata Gromadzka w artykule zatytułowanym „Dlaczego neurony umierają z nudów?”.
W rubryce „Horyzonty polonistyki” publikujemy tekst Zofii Ulańskiej pt. „Opozycje mądrości, nauki i słowa w poezji Juliana Tuwima”, będący analizą wybranych wierszy jednego z najsłynniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego. „Podczas analizowania pojęć «nauki», «mądrości» i «słowa», które wyodrębniłam z poezji Juliana Tuwima, wyłaniają się kolejne, zarówno synonimiczne (wiedza, doświadczenie, mowa, język), ale także o dalece innym znaczeniu, powtarzające się w trakcie analizy (subiektywność, ironia, autorytet, pokora, czas, dystans). Myślę, że w kontekście poezji Tuwima są one równie obszernym materiałem do badań. Poeta jawi się nie tylko jako literat, ale filozof i myśliciel swoich czasów, o często wyrazistym i kontrowersyjnym punkcie widzenia” – pisze Zofia Ulańska. Zachęcamy Państwa do lektury niniejszego artykułu, który rzuca nowe światło na twórczość poety.
Państwa uwadze polecamy również artykuł prof. dr hab. Inż. Grzegorza Karwasza pt. „Reportaż z Narnii, czyli o polskich lekturach szkolnych w XXI wieku”. Zdaniem autora „lektura, w perspektywie rosnącej obecności jednostki w kulturze światowej (powszechność podróży, dostęp do albumów, Internet), ma dwa zadania – oddania piękna leksykalnego, niezbędnego dla tworzenia indywidualnych struktur pojęciowych i przekazu «gołej», tj. odartej z warstwy słownej, treści”. Czy polskie lektury szkolne spełniają te kryteria? Dowiedzą się tego Państwo czytając majowy numer czasopisma „Polonistyka”.
